Ο στόχος που έχει τεθεί είναι ξεκάθαρος: Το 40% των πληρωμών να είναι cashless. Χρονικός ορίζοντας; Μέχρι το 2025. Ο Ιάπωνας πρωθυπουργός Shinzo Abe, το κεντρικό πρόσωπο της υπόθεσης, σε μια απόδειξη των προθέσεών του ανακοίνωσε μια σειρά από φορολογικές ελαφρύνσεις και κίνητρα για όσες εταιρείες υιοθετήσουν τη νέα λογική. Οι λύσεις, ουκ ολίγες: Από πληρωμές μέσω χρεωστικών και πιστωτικών καρτών, μέχρι συναλλαγές με την χρήση QR codes. Παρόλα αυτά, οι κορυφαίοι τραπεζικοί παίκτες της χώρας της Άπω Ανατολής θεωρούν πως το μυστικό της επιτυχίας “κρύβεται” στην τεχνολογία που “τρέχει” το Bitcoin!

Μπορεί να ακούγεται παράταιρο για τον ρόλο που έχει παίξει η χώρα στον βαθμό ανάπτυξης και διείσδυσης της τεχνολογίας, εντούτοις όμως οι Ιάπωνες έχουν μια εξαιρετικά… ακριβή συνήθεια: Πληρώνουν -σχεδόν αποκλειστικά- σε μετρητά! Γεγονός που πηγαίνει κόντρα με τους υπόλοιπους κυρίαρχους εταίρους της Ασίας, Κίνα και Νότιο Κορέα, όπου οι πάσης φύσεως cashless ηλεκτρονικές πληρωμές αποτελούν… μονοκρατορία! Την ίδια στιγμή, στις Δυτικές χώρες, το πλαστικό χρήμα είναι εξαιρετικά διαδεδομένο. Αποτέλεσμα; Η Ιαπωνία να διαθέτει ένα εκτεταμένο δίκτυο από τουλάχιστον 200.000 ATMs, κάτι που μεταφράζεται σε αναγκαιότητα για συνεχή κίνηση χρήματος. Όλα αυτά, οδηγούν σε ένα ετήσιο κόστος της τάξεως των 16 δισεκατομμυρίων ευρώ, το συντριπτικό ποσοστό των οποίων επιβαρύνει τον χρηματοπιστωτικό τομέα. Το επόμενο καλοκαίρι, η χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου αναμένεται να υποδεχτούν εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες και εν γένει τουρίστες ελέω της διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων στο Τόκιο. Δεν χρειάζεται κάποιος να είναι… οικονομικός εγκέφαλος προκειμένου να αντιληφθεί πως αυτοί θα θελήσουν να αξιοποιήσουν τις χρεωστικές και πιστωτικές κάρτες τους, αλλά και τις ποικίλες μορφές ψηφιακών πληρωμών προκειμένου να δαπανήσουν εκατομμύρια ευρώ. Η ανησυχία των Ιαπώνων είναι πως το οικονομικό τους σύστημα δεν είναι προετοιμασμένο ώστε να διαχειριστεί αποτελεσματικά ένα τέτοιο… κύμα. Κάτι που μεταφράζεται σε -τουλάχιστον- σημαντική απώλεια εσόδων.

Για αυτό και, τελευταία, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που ηγούνται της Ιαπωνικής οικονομίας στρέφουν το βλέμμα τους στην τεχνολογία προκειμένου να αναζητήσουν λύσεις που θα μπορούν να τους προσφέρουν μια αποτελεσματική χείρα βοηθείας.

Σχεδιασμοί από… βαριά ονόματα!
Τον… χορό “άνοιξε” το Mitsubishi UFJ Financial Group (MUFG), που αποτελεί την μεγαλύτερη Ιαπωνική τράπεζα και πέμπτη μεγαλύτερη σε παγκόσμιο επίπεδο με βάση το σύνολο του ενεργητικού, συνήψε συμφωνία συνεργασίας με την Αμερικανική e-ταιρεία Akamai. Σκοπός; Να “κτίσουν” εγκαίρως (δηλαδή, πριν από την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων το καλοκαίρι του 2020) ένα δίκτυο πληρωμών που θα απευθύνεται στους τελικούς πελάτες και το οποίο και θα βασίζεται σε τεχνολογία blockchain! Μάλιστα, όταν αυτό τεθεί σε λειτουργία, αναμένεται να είναι το ταχύτερο όσο και πλέον ισχυρό δίκτυο καταναλωτικών πληρωμών σε διεθνές επίπεδο. Σύμφωνα με όσα έχουν διαρρεύσει μέχρι στιγμής και προκύπτουν από τις πολλαπλές μετρήσεις και δοκιμές που λαμβάνουν χώρα, έχει τη δυνατότητα να διαχειρίζεται κάτι παραπάνω από 1 εκατομμύριο συναλλαγές το δευτερόλεπτο! Κάθε μια εξ’ αυτών, επικυρώνεται σε κάτι λιγότερο από 2 δευτερόλεπτα! Τα στελέχη των δύο πλευρών εκτιμούν πως το υπό διαμόρφωση δίκτυο θα μπορεί να πετύχει τελικά περί τις 10 εκατομμύρια συναλλαγές το δευτερόλεπτο! Προκειμένου να έχετε ένα σημείο αναφοράς (όσο και σύγκρισης) αρκεί να σημειωθεί πως εκ των κορυφαίων δικτύων διαχείρισης πιστωτικών καρτών είναι σε θέση να διαχειριστούν μερικές χιλιάδες συναλλαγές το δευτερόλεπτο. Τα μεγέθη ορισμένες φορές είναι καταλυτικά… Παράλληλα, το σύστημα που επιχειρούν να διαμορφώσουν οι MUFG και Akamai θα μπορεί να διαχειριστεί κάθε τύπο και μορφή πληρωμής: Από αυτοματοποιημένα διόδια σε αυτοκινητόδρομους μέχρι την πραγματοποίηση in-app αγορών.

Την ίδια στιγμή, το Mitsubishi UFJ Financial Group έχει προχωρήσει στην ανάπτυξη και στην πραγματοποίηση επιμέρους δοκιμαστικών διαδικασιών δικού της crypto-token. Προς την ίδια κατεύθυνση δείχνουν να βαδίζουν και μια σειρά από άλλες επιχειρήσεις και οργανισμούς που αποτελούν σημεία αναφοράς για το Ιαπωνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα. Για παράδειγμα, η ηγέτιδα εταιρεία holding Mizuho Financial Group πειραματίζεται έντονα με την τεχνολογία blockchain εδώ και αρκετά χρόνια, ενώ αυτές τις ημέρες προγραμματίζει να διαθέσει στην αγορά το δικό της ψηφιακό νόμισμα για την πραγματοποίηση λιανικών πληρωμών.

Η «πονεμένη» ιστορία της Mt Gox
Μέσω των εν λόγω κινήσεων εμμέσως (όσο και αμέσως) πλην σαφώς, στέλνεται ένα ξεκάθαρο μήνυμα στην Ιαπωνική κοινωνία: Οφείλει να ενισχύσει άρδην όσο και δραστικά την χρήση ψηφιακών νομισμάτων και ρευστού εν γένει.

Η διαδικασία του cryptocurrency trading είναι αρκετά δημοφιλής εδώ και αρκετά χρόνια στην χώρα, σε σημείο τέτοιο ώστε οι εκεί οικονομικές ρυθμιστικές αρχές να είναι πιο εξοικειωμένες με την τεχνολογία του blockchain εν συγκρίσει με οποιαδήποτε άλλη σε παγκόσμιο επίπεδο! Όλα τα ανωτέρω, σε συνδυασμό με την διαρκώς εντεινόμενη πίεση που ασκείται από την πλευρά της Ιαπωνικής κυβέρνησης για την υιοθέτηση μιας cashless λογικής, δεν θα θεωρηθεί ως παράδοξο η χώρα να επιλέξει blockchain λύσεις και εφαρμογές.

Μάλιστα, ολοένα και περισσότεροι οικονομολόγοι επεξεργάζονται σενάρια, δεδομένα και μεγέθη, με βάση τα οποία εάν το συνολικότερο πείραμα πετύχει, τότε ένα είναι βέβαιο: Η Ιαπωνική οικονομία θα αλλάξει εκ βάθρων, αποτελώντας μια εντελώς νέα πραγματικότητα! Στους κόλπους της θα λαμβάνουν χώρα τεράστιες συναλλαγές από τραπεζικά ιδρύματα μέχρι μικροαγορές με λιανικό πρόσημο, που θα πραγματοποιούνται δίχως χρονοτριβή και δη με απειροελάχιστο κόστος εν συγκρίσει με ότι ισχύει σήμερα. Ορισμένοι, δεν διστάζουν να προβλέψουν πως ακόμη και οι πλέον σύγχρονες εκ των πιστωτικών καρτών θα αποδειχτούν εξόχως πιο αργές, όσο και ακριβές σε σχέση με την διαμορφούμενη πραγματικότητα. Στην πραγματικότητα, η Ιαπωνία θα μετατραπεί στο μεγαλύτερο test bed της θεωρητικής προσέγγισης πως ένα κρυπτογραφικό ledger σε συνδυασμό με ένα δίκτυο ηλεκτρονικών υπολογιστών μπορούν να αξιοποιηθούν προκειμένου να δημιουργήσουν μια ηλεκτρονική μορφή μετρητών. Ο… μύχιος στόχος των Ιαπώνων είναι να επανακτήσουν την παγκόσμια κορυφή τόσο σε επίπεδο finance όσο και τεχνολογίας. Κάτι, που έχει στερηθεί εδώ και μερικά χρόνια! Βέβαια, δεν λείπουν και όσοι εκφράζουν ανοικτά τις αντιρρήσεις, τις επιφυλάξεις, αλλά και τους προβληματισμούς τους, καθώς το μυαλό τους “τρέχει” στο κοντινό παρελθόν όταν και η εμπειρία ήταν… καταστροφική. Συγκεκριμένα, την δεκαετία του 2010, η εταιρεία Mt Gox, εκ Τόκιο ορμώμενη, αποτελούσε μια παγκόσμια μονοκρατορία – online πλατφόρμα για την αγορά και την εμπορία Bitcoin. Μάλιστα, στα τέλη του 2013, διαχειριζόταν το 70% των συνολικών Bitcoin συναλλαγών! Μέχρις ότου μια ωραία πρωϊα hackers κατάφεραν να αποσπάσουν Bitcoin αξίας τουλάχιστον 400 εκατομμυρίων ευρώ. Αποτέλεσμα; Η Mt Gox αποτέλεσε, όπως αναμενόταν, παρελθόν, ενώ το σοκ είχε διεθνείς προεκτάσεις.


Ώριμη αγορά κρυπτονομισμάτων
Τα σενάρια για την περαιτέρω αξιοποίηση των κρυπτονομισμάτων στην Ιαπωνική αγορά είναι κάτι παραπάνω από βάσιμα, καθώς αφενός μεν υπάρχει μια σχετική… προϋπηρεσία στον εν λόγω τομέα, ενώ την ίδια στιγμή και οι επενδυτές λιανικής δείχνουν να τα αποδέχονται, ου μην και αναγνωρίζουν για την μοναδικότητά τους. Πόσο, μάλλον, από τη στιγμή κατά την οποία οι ίδιοι έχουν μια έφεση και στην εμπορία ξένων ισοτιμιών. Αρκεί να σημειωθεί πως οι Ιάπωνες traders απαρτίζουν κάτι παραπάνω από το μισό της παγκόσμιας αγοράς ξένου συναλλάγματος! Τον τελευταίο καιρό έχουν επεκτείνει την δράση και το ενδιαφέρον τους και στην εμπορία κρυπτοισοτιμιών, εκμεταλλευόμενοι την υπό άνθηση ευρισκόμενη Ιαπωνική σκηνή συναλλαγών. Εάν αναρωτιέστε σχετικά με τα ακριβή μεγέθη της αγοράς, είναι δύσκολο να υπολογιστούν. Παρόλα αυτά, θεωρείται ως η μεγαλύτερη στην Ασιατική ήπειρο, ιδιαίτερα από τη στιγμή κατά την οποία η μέχρι πρότινος κυρίαρχη, Κινεζική, αποφάσισε να αυστηροποιήσει το (μη) πλαίσιο το 2017. Την ίδια στιγμή θεωρείται ως έναν από τους βασικότερους λόγους της εκτόξευσης της αξίας του Bitcoin σε τιμή πέριξ των 20.000 δολαρίων προς τα τέλη του 2017!

Το ψηφιακό παράδοξο των Ιαπώνων!
Βέβαια, η εμπορία των κρυπτοισοτιμιών μπορεί να αποτελεί μια συνήθη όσο και ιδιαίτερα διαδεδομένη πρακτική σε μια σειρά από χώρες, ωστόσο δεν χρησιμοποιείται δεόντως στις πληρωμές λιανικές. Αβίαστα, λοιπόν, προκύπτει το ερώτημα, για ποιο λόγο η περίπτωση της Ιαπωνίας θα πρέπει να θεωρείται ως διαφορετική; Πόσο, μάλλον, από τη στιγμή κατά την οποία ο τομέας της λιανικής εκεί, δεν μπορεί να θεωρηθεί και ως το… απόγειο του τεχνολογικού cutting edge! Αρκεί να αναφερθεί πως η πλειοψηφία των καταστημάτων λιανικής στην Ιαπωνία δεν αποδέχεται καν πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες… Επιπροσθέτως, προκειμένου το κοινό να πραγματοποιήσει online αγορές, συνήθως εκτυπώνουν ένα bar code στο σπίτι τους και το παίρνουν μαζί τους στο κατάστημα προκειμένου να πληρώσουν σε μετρητά το ποσό που αντιστοιχεί σε αυτό!

Από την άλλη πλευρά, οι Ιάπωνες δεν αντιτίθενται πλήρως στις ηλεκτρονικές πληρωμές. Για παράδειγμα, μια σειρά από υπηρεσίες προπληρωμένων καρτών όπως λ.χ. η Suica, τις οποίες διαθέτουν στην εκεί αγορά οι κορυφαίες εταιρείες σιδηροδρόμων της χώρας, είναι εξόχως διαδεδομένες όσο και αποδεκτές. Την ίδια στιγμή, τις κάρτες Suica τις αποδέχονται ακόμη και τα μανάβικα, αλλά και τα επιμέρους λιανεμπορικά καταστήματα. Υπό αυτό το πρίσμα, δεν λείπουν όσοι ισχυρίζονται πως πρόκειται για μια χρυσή ευκαιρία προκειμένου να λάβει τέλος η σχέση εξάρτησης, στα επίπεδα του αθεράπευτου έρωτα, των Ιαπώνων με τα μετρητά. Κι αυτό, καθώς εκτιμούν πως στην αγορά βρίσκονται διαθέσιμα το σύνολο των αναγκαίων τμημάτων ώστε να λάβει “σάρκα και οστά” η υλοποίηση του όλου εγχειρήματος. Μάλιστα, βασίζουν την σιγουριά τους στο γεγονός πως εξορισμού πρόκειται για μια εξόχως tech-efficient κοινωνία, η οποία διακρίνεται από αυξημένο ενδιαφέρον για τις ψηφιακές συναλλαγές. Αυτό, σε συνδυασμό με την πρόσθετη ώθηση εκ μέρους της Ιαπωνικής κυβερνήσεως για την ταχεία υιοθέτηση της cashless πρακτικής, δείχνουν να διαμορφώνουν μια μοναδική ευκαιρία σε ένα εξίσου ενδιαφέρον timing…

Γιατί, όμως, blockchains;
Όπως και από όποια πλευρά κι εάν εξετάσει κάποιος το ζήτημα, δεν μπορεί να παραγνωριστεί το γεγονός πως ένα συγκεκριμένο ερώτημα κάνει διαρκώς την εμφάνισή του: Γιατί blockchains; Σήμερα, οι κρυπτοισοτιμίες τείνουν να είναι ευμετάβλητες, εκτός κι εάν υποστηρίζονται από κάποια σταθερή ισοτιμία η οποία συνδέεται με έναν τραπεζικό λογαριασμό. Την ίδια στιγμή αποδεικνύονται ιδιαίτερα δύσκολα στην χρήση και ακόμη πιο απαιτητικό να παραμείνουν ασφαλή απέναντι στους πάντοτε alerted επίδοξους hackers! Επιπροσθέτως, οι συναλλαγές blockchain που αποδεικνύονται στην πορεία ως απάτη, δεν μπορούν να αντιστραφούν. Αποτελεί κοινό τόπο πως οι υπηρεσίες τις οποίες παρέχουν τρίτα μέρη, όπως λ.χ. οι ανταλλαγές, συνήθως συνοδεύονται και από αυξημένους… πονοκεφάλους στο επίπεδο της ασφάλειας. Εξάλλου, οι περιπτώσεις hacking των Mt. Gox και Coincheck είναι υπαρκτές και οι ιστορίες τους μπορούν να αποδειχτούν ιδιαίτερα διδακτικές, με συμπεράσματα απτά όσο και κατανοητά. Ακόμη και τα πλέον διαδεδομένα όσο και δημοφιλή blockchains αποδεικνύονται αργά στην πράξη, απαιτώντας τεράστιες ποσότητες υπολογιστικής ισχύος προκειμένου να διασφαλίσουν το ledger, γεγονός που οδηγεί σε τεράστιο αποτύπωμα άνθρακα.

Win-win και πάλι… win οφέλη!
Εξυπακούεται πως με τα νέα συστήματα που φιλοδοξούν να αναπτύξουν οι Ιαπωνικές τράπεζες, θα είναι σε θέση να μεταβάλλουν άρδην τα δεδομένα. Για παράδειγμα, στην περίπτωση του blockchain του Mitsubishi UFJ Financial Group, αναμένεται να “τρέχει” σε servers της Akamai. Η τελευταία, ειδικεύεται στην δημιουργία δικών της, αποκλειστικών αλγορίθμων προκειμένου να μεταφέρει και να παράσχει διαδικτυακό περιεχόμενο σε χρήστες που βρίσκονται σε ολόκληρο τον κόσμο, το οποίο και αποτελεί το core business της. Η συγκεκριμένη τεχνογνωσία… μεταφράζεται στη λειτουργία ενός περισσότερο ενεργειακά αποδοτικού δικτύου, το οποίο θα είναι ταχύτερο, αλλά ταυτόχρονα και πιο οικονομικό σε επίπεδο χρήσης και λειτουργίας εν συγκρίσει με ένα δημόσιο blockchain. Μάλιστα, η MUFG θεωρεί πως ακόμη και πληρωμές που θεωρούνται ως πολύ μικρές προκειμένου να έχουν νόημα σε παραδοσιακά δίκτυα πιστωτικών καρτών, θα είναι εφικτές!

Το θεμελιώδες ερώτημα εάν οι Ιάπωνες θα εγκαταλείψουν τα μετρητά για το blockchain, μένει να απαντηθεί. Η αλήθεια είναι πως ο σκεπτικισμός που καταγράφεται είναι έντονος, παρότι η δημοφιλία που καταγράφουν οι κάρτες Suica αφήνει χώρο για αισιοδοξία και θετικές προβλέψεις.

Βέβαια, ρόλο-κλειδί φαίνεται πως θα παίξει η ευχρηστία και η λειτουργικότητα, ανεξαρτήτως της καινοτόμου τεχνολογίας. Την ίδια στιγμή, στην περίπτωση που οι MUFG και Akamai μπορούν να πείσουν το κοινό πως μέσω της αξιοποίησης του blockchain, αυτομάτως θα πετύχουν την δραστική μείωση των εξόδων και του συνολικότερου κόστους μιας σειράς παρεχόμενων υπηρεσιών, τότε αναμφίβολα, η επιτυχία και ο βαθμός διείσδυσης θα αποδειχτεί κάτι παραπάνω από σημαντικός!