Πόσο κοντά ή μακριά βρισκόμαστε από το να γίνουν τα αυτόνομα κινούμενα οχήματα μέρος της καθημερινότητάς μας και πόσο εφικτές για το άμεσο μέλλον είναι οι θαυμαστές ευκολίες που υπόσχονται.

Οι νιφάδες του χιονιού ακουμπούσαν απαλά την πανοραμική οροφή του Magic Van πριν λιώσουν από τη θερμική αντίσταση και κατρακυλήσουν στη μορφή μικρών σταγόνων προς τις τρύπες που θα τις μετέφεραν στο ρεζερβουάρ νερού. Το νερό στη συνέχεια θα μετατρέπονταν σε υδρογόνο με τη βοήθεια της ηλιακής ακτινοβολίας και αφού καίγονταν από το ατμοσφαιρικό οξυγόνο θα ξαναγυρνούσε ως νερό στο ρεζερβουάρ, μέσα από ένα σχεδόν ιδανικό κυκλικό σύστημα με όφελος την οικονομία για τον οδηγό και την μηδενική μόλυνση για το περιβάλλον.

Ο οδηγός είχε απορροφηθεί από αυτές τις σκέψεις του, αλλά και την ομορφιά της φύσης, χωρίς να νοιάζεται για την πορεία του οχήματος, την οποία είχε αναλάβει το πλήρως αυτόνομο σύστημα τεχνητής νοημοσύνης. Στην επόμενη στροφή, ίσα που πρόλαβε να ακούσει την αδύναμη έκρηξη των αερόσακων καθώς άνοιγαν για να γεμίσουν το χώρο και να τον προστατέψουν τη στιγμή που το όχημα χτυπούσε πάνω στο δέντρο. Λίγο ζαλισμένος αλλά χωρίς την παραμικρή αμυχή βγήκε από το όχημα, απορώντας πως είχε συμβεί αυτό. Μερικές μέρες αργότερα, η έκθεση πραγματογνωμοσύνης της ασφαλιστικής εταιρείας θα τον ενημέρωνε ότι το χιόνι είχε “τυφλώσει” τους αισθητήρες και θα έπρεπε να περιμένει όσον αφορά την αποζημίωση, γιατί δεν ήταν σαφές αν ήταν ένα στιγμιαίο πρόβλημα ή αν υπήρχε κάποιο σφάλμα στο λογισμικό του οχήματος.

Δισεκατομμύρια για τη μείωση των θανάτων από τροχαία δυστυχήματα
Όσο και αν ο Ιαβέρης προσπαθεί να μας πείσει με τους πύρινους λόγους του, το ανθρώπινο λάθος και σε αρκετές περιπτώσεις η ανοησία, θα συνεχίσουν να αποτελούν – και μάλιστα με μεγάλη απόσταση – τη νούμερο ένα αιτία για τα τροχαία δυστυχήματα. Το φαινόμενο δεν παρατηρείται μόνο στην Ελλάδα, καθώς σύμφωνα με την έρευνα που πραγματοποίησε το National Highway Traffic Safety Administration (https://crashstats.nhtsa.dot.gov/Api/Public/ViewPublication/812115), το 94% των θανάτων από τροχαία οφείλονται σε ανθρώπινο λάθος.

Παρά το γεγονός ότι οι επενδύσεις που γίνονται για την εξέλιξη των αυτόνομων οχημάτων είναι τεράστιες, όπως η επένδυση 500 εκατομμυρίων ευρώ της Toyota στο πρόγραμμα αυτόνομων οχημάτων της Uber (https://www.theguardian.com/business/2018/aug/28/toyota-to-invest-500m-in-uber-for-self-driving-car-programme), βρισκόμαστε ακόμα αρκετά μακριά από ένα πλήρως αυτόνομο όχημα, ακόμα και αν το μάρκετινγκ προσπαθεί να μας πείσει για το αντίθετο. Τεχνολογίες υποβοήθησης του οδηγού, όπως το προληπτικό φρενάρισμα, η διόρθωση της πορείας και το αυτόματο παρκάρισμα, φαντάζουν ήδη μαγικές στα μάτια των νέων κυρίως οδηγών, που βλέπουν το αυτοκίνητο περισσότερο ως εργαλείο παρά ως απόλαυση.

Σχεδόν όλες οι δοκιμές αυτόνομων οχημάτων που έχουν γίνει μέχρι τώρα αφορούν κλειστά περιβάλλοντα, όπου η αστοχία του συστήματος οδήγησης δεν θα προκαλέσει ανθρώπινες απώλειες. Η Tesla, μια από τις ελάχιστες εταιρείες που έχει διαθέσει εμπορικά οχήματα με αρκετές παραμέτρους αυτονομίας, συστήνει στους οδηγούς να έχουν συνεχή επίβλεψη του συστήματος, κάτι που δεν έκανε ο Walter Huang, με αποτέλεσμα να χάσει τη ζωή του σε ένα δυστύχημα που έγινε στις 23 Μαρτίου στη Silicon Valley (https://www.theguardian.com/technology/2018/jun/07/tesla-fatal-crash-silicon-valley-autopilot-mode-report).

Μεταξύ των πιο δύσκολων προκλήσεων που αντιμετωπίζουν αυτήν την περίοδο τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης των αυτόνομων οχημάτων είναι τα αυτοκόλλητα και οι ζωγραφιές πάνω στα σήματα κυκλοφορίας, οι νιφάδες χιονιού, εμπόδια που εμφανίζονται ξαφνικά στους αισθητήρες του οχήματος, λόφοι και γέφυρες, σκιές δέντρων και πολύ συχνά οι γλάροι που στέκονται στις άκρες των δρόμων. Αναζητώντας λύση στο πρόβλημα από μια διαφορετική οπτική, ο Ιωσήφ Σηφάκης, νικητής του Turing Award το 2007, προτείνει, μέχρι το λογισμικό να φτάσει στην ενηλικίωση, τα αυτόνομα οχήματα να κυκλοφορούν σε δρόμους που είναι ειδικά διαμορφωμένοι ώστε να ελαχιστοποιούνται οι πιθανότητες να παραπλανηθούν τα συστήματά τους. (https://www.heidelberg-laureate-forum.org/blog/video/lecture-thursday-september-27-2018-joseph-sifakis/).

Η Tesla ηγείται της κούρσας, αλλά Κίνα και Ευρώπη καλύπτουν τη διαφορά
Στους αγώνες δρόμου μεγάλων αποστάσεων, συχνά ένας δρομέας παίζει το ρόλο του “΄λαγού”, αναλαμβάνοντας να διαμορφώσει το ρυθμό. Συνήθως, είναι αυτός που εγκαταλείπει την πρώτη θέση και σε κάποιες περιπτώσεις μένει εκτός τερματισμού. Σε αρκετές περιπτώσεις στο σύμπαν των επιχειρήσεων έχει συμβεί κάτι ανάλογο, με τους πρωτοπόρους τελικά να βγαίνουν ακόμα και εκτός αγοράς, όπως για παράδειγμα η πρόσφατη διακοπή λειτουργίας της εταιρείας Rethink Robotics.

Τα δύο τελευταία χρόνια, η Tesla που ξεκίνησε την κούρσα των ηλεκτρικών – ημιαυτόνομων οχημάτων, δείχνει σημάδια κόπωσης, κυρίως λόγω εξάντλησης των οικονομικών πόρων. Ωστόσο, ως πρωτοπόρος έχει στο χαρτοφυλάκιο της τεχνολογίες που οι υπόλοιπες αυτοκινητοβιομηχανίες θα χρειαστούν χρόνο για να εξελίξουν.

Ενώ, για την Ευρώπη και την Κίνα τα ηλεκτρικά οχήματα είναι ένας στόχος με κοντινό ορίζοντα, η αυτονομία κίνησης βρίσκεται ακόμα σε βρεφικό στάδιο. Χωρίς να είναι παράδοξο, οι εταιρείες που έχουν πετύχει τη μεγαλύτερη πρόοδο στα αυτόνομα οχήματα, ανήκουν στην κατηγορία των εταιρειών υψηλής τεχνολογίας και όχι σε αυτήν της αυτοκινητοβιομηχανίας. Η Alphabet (μητρική της Google) και η Uber περιλαμβάνονται μεταξύ αυτών. Ωστόσο, καμία από τις δύο δεν έχει ανακοινώσει ότι είναι έτοιμη να διαθέσει εμπορικά ένα όχημα για ευρεία κατανάλωση.

Στην Ευρώπη, οι βλέψεις των αυτοκινητοβιομηχανιών είναι αυτή την περίοδο κυρίως στραμμένες σε αυτόνομα οχήματα επαγγελματικής χρήσης, τα οποία θα μειώσουν το κόστος λειτουργίας των μεταφορών, παράλληλα με τα οφέλη που προσφέρει η αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης και των ηλεκτρικών κινητήρων.

Πολλά κεράσια, μικρό καλάθι
Στο πλαίσιο αυτής της νέας επανάστασης, οι πολίτες συχνά αμφισβητούν τις επιλογές των κυβερνήσεων, ειδικά όσον αφορά την πίεση για την κατάργηση κινητήρων εσωτερικής καύσης, δεδομένου ότι ακόμα δεν είναι βέβαιο ότι υπάρχει όφελος για το περιβάλλον.

Μην ξεχνάμε ότι ο ηλεκτρισμός παράγεται από εργοστάσια, τα οποία κυρίως συνεχίζουν να χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα και επιπλέον οι μπαταρίες των οχημάτων περιέχουν υλικά που είναι ιδιαίτερα βλαπτικά για το περιβάλλον αν δεν γίνει σωστά η διαχείρισή τους.

Ίσως το πιο απτό όφελος από την ηλεκτροκίνηση θα είναι η μείωση του θορύβου στις μεγαλουπόλεις και η διευκόλυνση τροφοδοσίας του οχήματος, για την οποία θα αρκεί ακόμα και μια πρίζα στο γκαράζ του σπιτιού. Όσον αφορά την αυτόνομη οδήγηση, μπορεί οι millennials να τη βλέπουν ως ένα ακόμα θαύμα της τεχνολογίας, αλλά οι παλαιότεροι οδηγοί τη νιώθουν ως ένα ακόμα τεχνολογικό εμπόδιο στην απόλαυσή τους.