Margrethe Vestager: Στόχος η παγκόσμια ΑΙ κορυφή για την Ευρωπαϊκή Ένωση

Αποτελεί κοινό τόπο πως η τεχνολογία της τεχνητής νοημοσύνης αναπτύσσεται με εξόχως γοργούς ρυθμούς, φιλοδοξώντας να μεταβάλλει σημαντικά το status quo σε κάθε επιμέρους πτυχή της καθημερινότητας των πολιτών, επιχειρήσεων, ακόμη και των κρατών. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποσκοπεί να μετατραπεί σε παγκόσμιο ηγέτη στον τομέα των συστημάτων Artificial Intelligence (AI). Η εκτελεστική Αντιπρόεδρος της Κομισιόν και επικεφαλής του τομέα “A Europe Fit for the Digital Age”, Margrethe Vestager, αναλύει την στρατηγική της Κοινότητας για την υλοποίηση αυτού του στόχου.

Margrethe Vestager: Δίχως αμφιβολία, η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί στρατηγικής σημασίας τεχνολογία για το εγγύς μέλλον, καθώς διασφαλίζει αναρίθμητα πλεονεκτήματα στους πολίτες, τις επιχειρήσεις και την κοινωνία συνολικότερα. Μάλιστα, μπορεί να προσφέρει σημαντική ευφυΐα και αυξημένα επίπεδα παραγωγικότητας στην ευρωπαϊκή βιομηχανία και τις επιχειρήσεις της, με αποτέλεσμα την ενδυνάμωση της ανταγωνιστικότητάς τους και κατ’ επέκταση την αισθητή βελτίωση του επιπέδου ζωής των πολιτών.

Την ίδια στιγμή, το ΑΙ μπορεί να συμβάλει στην ανεύρεση λύσεων για αρκούντως πιεστικά κοινωνικά προβλήματα και προκλήσεις, όπως λ.χ. η βιωσιμότητα, οι δραστικές μεταβολές των δημογραφικών στοιχείων, η κλιματική αλλαγή και η ευρύτερη υποβάθμιση του περιβάλλοντος κ.ο.κ.

Καθώς αποτελεί εκπεφρασμένη θέση της Κοινότητας να αξιοποιήσει πλήρως τις ευκαιρίες που παρουσιάζει η τεχνητή νοημοσύνη, θα πρέπει να αναπτύξουμε συλλογικά, προκειμένου να ενισχυθούν οι αναγκαίες βιομηχανικές και τεχνολογικές ικανότητες που μας διακρίνουν. Κάτι που προϋποθέτει την επεξεργασία και υιοθέτηση συγκεκριμένων μέτρων, δράσεων και πολιτικών μέσω των οποίων η Ευρωπαϊκή Ένωση θα καταφέρει να αναχθεί σε παγκόσμιας εμβέλειας data hub.

Απώτερος σκοπός μας είναι, μέσω της τεχνητής νοημοσύνης, να δώσουμε πρόσθετη ώθηση στο ευρωπαϊκό status καινοτομίας στον εν λόγω τομέα, ενώ την ίδια στιγμή θα στηριχτεί η περαιτέρω ανάπτυξη και υιοθέτηση της σε κάθε πιθανή πτυχή της οικονομίας των χωρών-μελών της Κοινότητας. Κατ’ αυτό τον τρόπο, το ΑΙ θα είναι σε θέση να τεθεί στην υπηρεσία των πολιτών, λειτουργώντας ως μια εν γένει θετική δύναμη για ολόκληρη την κοινωνία.

Θα πρέπει να σημειωθεί πως πρόσφατα, μόλις, εκκινήσαμε ένα ευρύ πλαίσιο διαβούλευσης μεταξύ των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την κοινωνία των πολιτών, τη βιομηχανία και την Ακαδημαϊκή κοινότητα, προκειμένου να προκύψουν συγκεκριμένες, καινοτόμες, όσο και δημιουργικές προτάσεις, η επεξεργασία των οποίων θα οδηγήσει σε μια «πυκνή» Ευρωπαϊκή προσέγγιση απέναντι στην τεχνητή νοημοσύνη. Ουσιαστικά, σκοπεύουμε να «κτίσουμε» επάνω σε μια πρωτόλεια ευρωπαϊκή στρατηγική για το ΑΙ, η οποία εκπονήθηκε τον Απρίλιο του 2018.

Το πλέον σημαντικό στοιχείο είναι πως δεν επιδιώκουμε να καταλήξουμε σε μια θεωρητική προσέγγιση, αλλά αντιθέτως να επιχειρήσουμε να επεξεργαστούμε και να αναπτύξουμε μια στρατηγική η οποία θα ενδυναμώνει αισθητά το ύψος των επενδύσεων σε διαδικασίες έρευνας και ανάπτυξης, θα προωθεί την επέκταση και ποιοτική αναβάθμιση των ικανοτήτων των εργαζομένων, ενώ ταυτόχρονα θα στηρίζει την υιοθέτηση AI δράσεων από την πλευρά των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και εν τέλει θα προτείνει συγκεκριμένες προτάσεις για ζητήματα και πτυχές καίριας σημασίας που θα συμβάλουν στην διαμόρφωση ενός κανονιστικού πλαισίου κατά το εγγύς μέλλον.

Όταν αναφερόμαστε στις Ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, ουσιαστικά «φωτογραφίζουμε» αποκλειστικά -σχεδόν- τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες με τη σειρά τους απαρτίζουν την σπονδυλική στήλη της οικονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποτελώντας την κυρίαρχη «μηχανή» ανάπτυξης και απασχόλησης. Αρκεί να σημειωθεί πως με βάση τα στοιχεία προ διετίας μελετών, το 99% του συνόλου των επιχειρήσεων στην Ε.Ε. απασχολούσε λιγότερους από 250 υπαλλήλους.

Αποτελεί αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα πως η πλειοψηφία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων υπολείπονται σημαντικά σε ό,τι έχει να κάνει με την υιοθέτηση και εφαρμογή των τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης στις επιχειρηματικές τους πρακτικές και διαδικασίες. Στοιχείο, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σημαντικό ποσοστό της Ευρωπαϊκής οικονομίας να χάσει και ουσιαστικά να μην αξιοποιήσει τα δυνητικά ΑΙ οφέλη στο επίπεδο της παραγωγικότητας.

Αυτά προέρχονται από την βελτίωση της «ευφυούς» λειτουργίας, της βελτιστοποίησης των επιχειρηματικών διαδικασιών, αλλά και του περιορισμού του απαιτούμενου χρόνου για την ολοκλήρωση των επιχειρηματικών tasks.

Για παράδειγμα, η δυνατότητα της τεχνητής νοημοσύνης να επεξεργαστεί τεράστια μεγέθη δεδομένων σε εκατοστά του δευτερολέπτου, είναι αδύνατον να ισοσταθμιστεί από τον ανθρώπινο παράγοντα. Κάτι που μπορεί να βρει εφαρμογή σε μια σειρά από εργασίες, όπως λ.χ. επιμέρους γραφειοκρατικές διαδικασίες, αρχειοθέτηση, άμεση ανταπόκριση σε απειράριθμα emails κ.ά.

Επιπροσθέτως, το AI μπορεί να προσφέρει πιο ολοκληρωμένα insights σχετικά με τις διαδικασίες, οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν στη λήψη σαφώς καλύτερων επιχειρηματικών αποφάσεων. Ταυτόχρονα, η τεχνητή νοημοσύνη δύναται να χρησιμοποιηθεί για τη μετατροπή των πωλήσεων, τη δημιουργία νέων πελατών ή τη βελτίωση της εξυπηρέτησης των πελατών, δια μέσω της προσφοράς 24ωρου εξατομικευμένου customer service.

Πράγματι, έχουμε εκφράσει την πρόθεση της Ε.Ε. η στρατηγική της περί του ΑΙ να βασίζεται σε συνολικά τρεις πυλώνες. Ο πρώτος έχει να κάνει με το να προηγείται των τεχνολογικών εξελίξεων και παράλληλα να ενθαρρύνεται η ευρεία υιοθέτηση και αξιοποίησή της τόσο από τον δημόσιο, όσο και από τον ιδιωτικό τομέα και τους φορείς που τους απαρτίζουν και συνθέτουν.

Υπό αυτό το πρίσμα, η Κομισιόν έχει προβεί στην αύξηση των ετήσιων επενδύσεών της στην τεχνητή νοημοσύνη κατά 70%, δια μέσω του προγράμματος έρευνας και καινοτομίας, Horizon 2020. Μάλιστα, για την χρονική περίοδο 2018-2020, ανέρχεται στα επίπεδα του 1,5 δισεκατομμυρίου ευρώ!

Απώτερος σκοπός είναι η διασύνδεση και η ενδυνάμωση των ΑΙ ερευνητικών κέντρων που εδρεύουν κατά μήκος της Ευρώπης, η ενεργή στήριξη για την ανάπτυξη μιας πλατφόρμας “ΑΙ-on-demand” μέσω της οποίας θα προσφέρεται πρόσβαση στους χρήστες στο σύνολο των πόρων περί της τεχνητής νοημοσύνης που βρίσκονται στην Ε.Ε., καθώς επίσης και η υποστήριξη της ανάπτυξης ΑΙ εφαρμογών σε καίριας σημασίας τομείς.

Ο δεύτερος πυλώνας αφορά στην προετοιμασία για τις κοινωνικοοικονομικές αλλαγές που επιφέρει η τεχνητή νοημοσύνη. Σε αυτό το πλαίσιο, η Κομισιόν οφείλει να υποστηρίξει τις συνέργειες μεταξύ των επιχειρήσεων και των φορέων της εκπαίδευσης επιδιώκοντας να προσελκυσθεί και να διατηρηθεί περισσότερο ΑΙ ταλέντο στην Ευρώπη.

Την ίδια στιγμή, θα πρέπει να θεσπίσει ειδικά προγράμματα κατάρτισης και επανεκπαίδευσης για τους ίδιους τους επαγγελματίες, επιχειρώντας ταυτόχρονα να προβλέψει τις επερχόμενες αλλαγές στην αγορά εργασίας και να αναδείξει την πιθανή αναντιστοιχία δεξιοτήτων.

Επιπροσθέτως, θα πρέπει να στηρίξει με αποτελεσματικό τρόπο τις ψηφιακές δεξιότητες, όπως και την επιστήμη, την τεχνολογία, τη μηχανική, τα μαθηματικά, την επιχειρηματικότητα και τη δημιουργικότητα, αλλά και να ενθαρρυνθούν τα κράτη-μέλη να εκσυγχρονίσουν τα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης. Όσο για τον τρίτο πυλώνα, αφορά στην διασφάλιση ενός λειτουργικού όσο και σύγχρονου δεοντολογικού και νομικού πλαισίου.

Το κυρίως ζητούμενο είναι να λειτουργήσει με ενιαία λογική, καθώς επίσης και να προσδιορίσει μια αυθεντικά δική της στρατηγική, για την ανάπτυξη της οποίας θα βασιστεί στις Ευρωπαϊκές αξίες. Στον «πυρήνα» της θα βρίσκεται ο άνθρωπος, οι επιχειρήσεις, η εξέλιξη, η καινοτομία, οι επενδύσεις και η χρηστή διαχείριση των big data. Τα πάντα εκκινούν, ωστόσο, από την εμπιστοσύνη και την αξιοπιστία.

Πόσο, μάλλον, από τη στιγμή κατά την οποία η ψηφιακή τεχνολογία σταδιακά μεταβάλλεται σε κεντρικό σημείο αναφοράς κάθε -σχεδόν- επιμέρους πτυχής της ζωής των ανθρώπων. Δίχως αμφιβολία, η αξία που προέρχεται και παράγεται -ουσιαστικά- από τα δεδομένα αναμένεται να καθορίσουν την μελλοντική βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και κοινωνική ευημερία της Ευρώπης. Σε αυτό το πλαίσιο, η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί μια από τις πλέον σημαντικές εφαρμογές και εν γένει τεχνολογίες της οικονομίας των δεδομένων.

Γιατί μπορεί σήμερα η πλειοψηφία των δεδομένων να συνδέονται με τους τελικούς καταναλωτές, καθώς επίσης να βρίσκονται αποθηκευμένα και να επεξεργάζονται σε κεντρικές cloud υποδομές και εξοπλισμό. Κάτι που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με ένα μεγάλο κομμάτι των πολλαπλάσιων δεδομένων του αύριο, τα οποία θα προέρχονται από τη βιομηχανία, τις επιχειρήσεις και τον δημόσιο τομέα, ενώ παράλληλα θα αποθηκεύονται σε ποικίλα πληροφοριακά συστήματα.

Εκεί ακριβώς εναπόκειται η σημαντική ευκαιρία για την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία ναι μεν κατέχει ισχυρή θέση στην ψηφιοποιημένη βιομηχανία και τις B2B εφαρμογές, εντούτοις όμως παρουσιάζεται αδύναμη σε ότι αφορά στις πλατφόρμες των χρηστών. Επιθυμία μας είναι η Κοινότητα να αποτελέσει τον παγκόσμιο ηγέτη στην καινοτομία, την ψηφιακή οικονομία και τις ανάλογες εφαρμογές.

Για αυτό και οφείλουμε να αναπτύξουμε ένα AI οικοσύστημα το οποίο θα μεταφέρει τα πλεονεκτήματα της τεχνολογίας στην οικονομία και την κοινωνία των χωρών-μελών. Επιπροσθέτως, το AI και η ψηφιοποίηση στην ευρεία της έννοια δύναται να μεταβληθούν σε καίριους παράγοντες ενεργοποίησης των φιλοδοξιών και στόχων της «Πράσινης» ευρωπαϊκής ατζέντας!

Ξέρετε, δεν έχει σημασία, τόσο, τι ισχυρίζομαι σε προσωπικό επίπεδο, αλλά τι ισχύει στην πραγματικότητα. Υπό αυτό το πρίσμα, η Ευρώπη βρίσκεται σε μια εξαιρετικά ευνοϊκή συγκυρία να προσποριστεί τα ανάλογα οφέλη που προκύπτουν από το ΑΙ. Κι αυτό, όχι μόνο ως χρήστης μιας τέτοιας τεχνολογίας, των υπηρεσιών και των εφαρμογών της, αλλά και ως παραγωγός της. Δεν θα πρέπει να διαφεύγει από το νου πως στους κόλπους της Κοινότητας εδρεύουν εξαιρετικά ερευνητικά κέντρα, ορισμένα από τα οποία ηγούνται του ανταγωνισμού σε διεθνές επίπεδο.

Παράλληλα, διαθέτουμε κορυφαίες και αρκούντως καινοτόμες start-ups, κατέχουμε την πρωτοκαθεδρία στην ρομποτική, ενώ σε μια σειρά από τομείς που εκτείνονται από την αυτοκινητοβιομηχανία μέχρι τις υπηρεσίες υγείας και από την ενέργεια και την γεωπονία, μέχρι τις οικονομικές υπηρεσίες έχουμε επιχειρήσεις άκρως ανταγωνιστικές σε διεθνές επίπεδο. Ξέρετε, η Ε.Ε. έχει την τύχη να έχει αναπτύξει μια ιδιαίτερα ισχυρή υποδομή computing, όπως λ.χ. τα υψηλής απόδοσης υπολογιστικά συστήματα, η οποία είναι απολύτως καθοριστική για την ομαλή λειτουργία του AI.

Την ίδια στιγμή, η Γηραιά Ήπειρος διαθέτει τεράστιο όγκο από δημόσια όσο και βιομηχανικά δεδομένα, οι δυνατότητες των οποίων ούτε καν χρησιμοποιούνται επί του παρόντος. Παράλληλα, έχει αναγνωρισμένα βιομηχανικά πλεονεκτήματα αναφορικά με ασφαλή ψηφιακά συστήματα χαμηλής κατανάλωσης ενέργειας, τα οποία και θεωρούνται ως απαραίτητα για την περαιτέρω ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης. Αναμφίβολα, η Ευρώπη πρέπει να αξιοποιήσει τα πλεονεκτήματά της προκειμένου να επεκτείνει τη θέση της στα οικοσυστήματα και στην αλυσίδα αξίας.

Ναι. Ο απώτερος στόχος είναι να προσελκύσουμε περισσότερα από 20 δισεκατομμύρια ευρώ σε ετήσια βάση κατά την προσεχή δεκαετία! Προς αυτή την κατεύθυνση, η Ε.Ε. αναμένεται να διαθέσει πόρους από τα προγράμματα Digital Europe και Horizon Europe, καθώς επίσης και από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά ταμεία και τα ταμεία επενδύσεων για την αντιμετώπιση των αναγκών των λιγότερο ανεπτυγμένων περιφερειών, αλλά και των αγροτικών περιοχών.

Αναμφίβολα, η Κοινοτική χρηματοδότηση στην τεχνητή νοημοσύνη θα πρέπει να κατευθυνθεί σε περιοχές όπου η απαιτούμενη δράση υπερβαίνει τα όρια που μπορεί να επιτύχει από κάθε χώρα-μέλος. Για παράδειγμα, οφείλουν να υπάρχουν δράσεις και πολιτικές που θα αντιμετωπίζουν κοινωνικά, περιβαλλοντικά, όσο και ζητήματα ευζωϊας.

Πριν από μερικές εβδομάδες, η Ε.Ε. ανακοίνωσε την ίδρυση και λειτουργία ενός νέου επενδυτικού fund που αποβλέπει να ενισχύσει δραστικά την αναζήτηση και επίτευξη καινοτομίας στους καίριας σημασίας τεχνολογικούς τομείς του ΑΙ και του blockchain.

Πρόκειται για το “Artificial Intelligence and Blockchain Investment Fund”, το οποίο και θα χρηματοδοτεί την περαιτέρω ανάπτυξη των εξόχως καινοτόμων ΑΙ και blockchain επιχειρήσεων, ως μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας για την δημιουργία ενός δυναμικού οικοσυστήματος καινοτομίας στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το συγκεκριμένο fund το «τρέχει» το European Investment Fund, ενώ έχει προγραμματιστεί να διαθέσει τουλάχιστον 100 εκατομμύρια ευρώ μόνο για το 2020 για να υποστηρίξει επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους εν λόγω τομείς.