Για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά, το συνέδριο ShipIT διοργανώθηκε από το περιοδικό Netweek σε συνεργασία με την AMMITEC, ως μια ξεχωριστή ευκαιρία ανταλλαγής γνώσης αλλά και δικτύωσης στο χώρο της ναυτιλιακής βιομηχανίας.

Το πρώτο μέρος του συνεδρίου πραγματευόταν το θέμα του digital transformation και σε αυτό το κλίμα η εναρκτήρια παρουσίαση έγινε από τον Κώστα Μπονάτσο, IT Systems Engineer at Almi Tankers, και τον Θανάση Παγώνη, Business Performance Monitoring Unit Officer at Almi Tankers, οι οποίοι αναφέρθηκαν στην ψηφιακή μετάβαση με τη χρήση open source τεχνολογιών.

Στη συνέχεια το κοινό εντυπωσιάστηκε από την ομιλία του Professor Dr Henning Vopel, Director and CEO at Hamburg Institute of International Economics. Η ομιλία ήταν βασισμένη σε αντίστοιχη δημοσίευση και ανέλυε εκτενώς τις μεταβάσεις που βιώνει η ναυτιλιακή βιομηχανία στην εποχή του digital transformation. Ακολούθησε ένα ταξίδι στο κοντινό μέλλον όπου ο Θεμιστοκλής Σαρδής, Vice President at AMMITEC και ο Γιάννης Ράμφος, Managing Director at CSeaNav P.C., παρουσίασαν τις εντυπωσιακές εφαρμογές του Augmented reality στο Shipping industry. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον επίσης είχε η παρουσίαση του Δημήτρη Θεοδοσσίου, Co-founder, Managing Director at Danaos Management Consultants S.A., ο οποίος παρουσίασε το αυτόνομο vessel που ετοιμάζει η Δαναός καθώς και τις στρατηγικές του στο cybersecurity. Παραμένοντας στο χώρο των νέων τεχνολογιών ο Dr. Νικήτας Νικητάκος, Professor Aegean University at Dept. of Shipping Trade and Transport, εξήγησε τις καινοτόμες εφαρμογές των 3D printer στην ναυτιλία. Ακολούθησαν οι παρουσιάσεις χρήσιμων λύσεων από τα Empire Bulkers Limited και την ENCODE. Επανερχόμενοι στο θέμα των αυτόνομων πλοίων, ο Χαρίλαος Πετρακάκος, Senior Consultant in Shipbuilding Projects at P&P Marine Consultants Inc., ανέλυσε εκτενώς τις κατηγορίες καθώς και τα διάφορα χαρακτηριστικά και τις λειτουργίες των αυτόνομων ή μη επανδρωμένων πλοίων. Ολοκληρώνοντας την πρώτη ενότητα ο Αλέξανδρος Αποστολίδης, Head IT&T Demand Center, Athens International Airport S.A., ανέλυσε τον τρόπο με τον οποίο το Αεροδρόμιο κατάφερε να μετατρέψει την ψηφιακή του μετάβαση σε μια ευκαιρία για εξέλιξη.

Διαχείριση ρίσκου και ασφάλεια
Η δεύτερη ενότητα του συνεδρίου περιστρεφόταν γύρω από το θέμα του Risk Management & Cyber-Security για το οποίο και παρουσιάστηκαν λύσεις από την Speedcast σε συνεργασία με τη Fortinet, καθώς και από την Angelicoussis Group και την Check Point. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε στη συνέχεια η ομιλία του Αντώνη Βροντίσση, Vice President Management at Navios Tankers Inc, που μίλησε για το ταξίδι τους δια μέσω της ψηφιακή μετάβασης. Ακολούθως ο Παναγιώτης Γαβαλάς, Director of Operations at IQ Solutions SA, ανέλυσε την έννοια του ναυτιλιακού cybersecurity και εισήγαγε τον Δημήτρη Ορφανουδάκη, IT Manager at JL Maritime Group, ο οποίος μίλησε για την εμπειρία τους κατά την υλοποίηση των λύσεων. Σε πιο επιστημονικό επίπεδο ο Χρόνης Καπαλίδης, MA at PgCDML Academy Stavros Niarchos Foundation Fellow, International Security Department at Chatham House, μίλησε για την έρευνα που διεξήγαγε στο κομμάτι της κυβερνοασφάλειας στην ναυτιλία και ο Professor Paul Dorey, PhD, CISM, F.Inst.ISP, Cyber Security Expert, εξέτασε τα ρίσκα και τα κόστη της επίτευξης της ψηφιακής ασφάλειας στο shipping. Εν συνεχεία ο Στράτος Μαργαρίτης, Solutions Architect at Navarino, ανέλυσε τι είναι οι αξιολογήσεις ευπάθειας για τα πλοία και η δεύτερη ενότητα του συνεδρίου ολοκληρώθηκε με παρουσίαση των λύσεων της ESET Hellas.

Big Data και απόδοση
Στο πλαίσιο αυτό ο Γιώργος Μαρίνης, Systems Engineer at Cisco, παρουσίασε την οικογένεια προϊόντων «Μεράκι», ενώ στη συνέχεια ο Νίκος Πατρονας, ICT Manager at Carras (Hellas) S.A., έκανε τη διαφορά αποφεύγοντας να παρουσιάσει κάποιο προϊόν ή λύση αλλά παρουσιάζοντας αντ’ αυτού ένα εργαλείο. Αυτό ήταν το ZFS, μια τεχνολογία storage, της οποίας εκτελέστηκε ζωντανά μια επίδειξη των δυνατοτήτων της.

Εξετάζοντας το θέμα από νομική υπόσταση, ο Λευτέρης Νταντούμης, GDPR Consultant, IT Governance Dpt. at PRIORITY, ανέλυσε τις επιπτώσεις του GDPR στον ναυτιλιακό τομέα. Ακολούθως ο Dr. Matthew Maheras, IT Manager at Metrostar Management Corp., εξήγησε τους κινδύνους που ενέχει το IoT και το OT στα πλοία και ανέλυσε πως μπορεί να εξασφαλιστεί η ασφαλής τους λειτουργία και εν συνεχεία η SQLearn παρουσίασε ένα e-learning σύστημα εκπαίδευσης πάντα για τον χώρο της ναυτιλίας. Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον επίσης υποδέχθηκε το κοινό την ομιλία του Κώστα Γρίβα, Information Security Officer at Angelicoussis Group καθώς ανέλυε τον τρόπο με τον οποίο το ISO 2701 μπορεί να αξιοποιηθεί και να φέρει αποτελέσματα.

Εξίσου ενημερωτική ήταν η παρουσίαση του Τάσου Μακρή, Information Systems Director, Gourdomichalis Maritime, Member of AMMITEC’ s BOD, όπου ανέλυσε σύντομα τα αποτελέσματα της έρευνας που διεξήγαγε η AMMITEC πριν ένα χρόνο, σχετικά με την ποιότητα του λογισμικού ERP.

Οι παρουσιάσεις ολοκληρώθηκαν με τον Dr. Κωνσταντίνο Ρόκκο, Chairman and CEO/ Legal Representative TST International SA, ο οποίος με την ευγλωττία που τον χαρακτηρίζει έκανε μια αναδρομή στην ιστορία των ναυτιλιακών τεχνολογιών καθώς και προβλέψεις για το άμεσο μέλλον. Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε cocktail party κατά τη διάρκεια του οποίου εορτάστηκαν τα γενέθλια της AMMITEC σε ένα ιδιαίτερα ευχάριστο κλίμα και με μια γευστικότατη τούρτα.

Με την 25ετή εμπειρία του στο ναυτικό και την εξειδίκευση του στο 3D printing ως καθηγητής του Πανεπιστημίου του Αιγαίου, ο Δρ Νικήτας Νικητάκος μας διαφώτισε σχετικά με το μέλλον του 3D printing και τις εφαρμογές του στη ναυτιλία και όχι μόνο.

    Ποιες είναι οι προβλέψεις σας σχετικά με την αξιοποίηση του 3D printing στη βιομηχανία τα επόμενα χρόνια;

Το 3D printing μεγαλώνει εκθετικά. Υπάρχουν πολλά reports που δείχνουν πως θα συνεχίσει να μεγαλώνει εκθετικά. Σε πάρα πολλούς τομείς θα δουλέψει σαν μέσο αντικατάστασης ανταλλακτικών και επίσης κατασκευής νέων κατασκευών. Επίσης θα δουλέψει πάρα πολύ στη δημιουργία προτύπων για δοκιμές. Εκτιμάται, πως θα πέσει το κόστος των 3D printing μηχανημάτων αλλά θα δημιουργηθούν προβλήματα με το security των σχεδίων και με τα πνευματικά δικαιώματα. Αλλά γενικά βαίνει προς αυξανόμενο. Δηλαδή τώρα χρησιμοποιείται σε ιατρική, εκτός από τα logistics και σε πάρα πολλά άλλα πράγματα.


    Αναφέρατε και στην ομιλία σας για τις επιπτώσεις του 3D printing στην ιατρική. Θα θέλατε να εμβαθύνετε λίγο σχετικά;

Πρώτα απ΄όλα υπάρχει αυτή τη στιγμή στην οδοντιατρική. Φτιάχνουν μασέλες και δόντια. Θα φτιάχνουν σε λίγο καιρό ανθρώπινα όργανα με ιστούς. Και θα φτιάχνουν επίσης κομμάτια του ανθρώπινου σώματος. Θα μπορούν να χρησιμοποιούν 3D printing στα χειρουργεία, δηλαδή να φτιάχνουν το αντίστοιχο αποτύπωμα του οργάνου και να μπορούν να δουν όταν του αφαιρούν κάποιο κομμάτι που είναι πχ. καρκινογόνο, σε τι ποσοστό του το έχουν αφαιρέσει και τι ακριβώς γίνεται. Είναι κάτι που το κάνουμε με το πανεπιστήμιο, τώρα ξεκινάμε, με την χειρουργική σχολή της Θεσσαλονίκης. Βεβαίως χρησιμοποιείται και στο στρατό.

    Πόσο έτοιμη πιστεύετε είναι η ελληνική ναυτιλιακή αγορά για να ενσωματώσει λύσεις;

Αυτό ψάχνουμε τώρα. Όλοι είναι θετικοί, αλλά πολλοί το φοβούνται από την άποψη ότι δεν ξέρουν πως θα επιδράσει. Ιδίως αυτοί που έχουν τα spare parts και τις αποθήκες. Αυτή τη στιγμή έχουμε χαμηλής ποιότητας ανταλλακτικά. Όταν πάμε στα υψηλής ποιότητας ανταλλακτικά, πράγμα που θα γίνει όταν πάρουμε και την έγκριση από την classification society, εκτιμώ ότι θα είναι έτοιμοι να χρησιμοποιήσουν 3D printing. Πιστεύω ότι σε 2-3 χρόνια θα έχουμε καταφέρει να μπει κανονικά στην αγορά το 3D printing.

Ο Δημήτρης Θεοδοσίου είναι συνιδρυτής, Managing Director και μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Danaos Management Consultants S.A από το 1986. Ήταν ο κατεξοχήν αρμόδιος για να μας μιλήσει για την τεχνολογία στον χώρο της ναυτιλίας.

    Πότε θα έχετε έτοιμο το πρώτο αυτόνομο καράβι και τι δυνατότητες θα έχει;

Θα μεταφέρει 200 ναύτες από το Πέραμα ως τη Σαλαμίνα για το πολεμικό ναυτικό. Και θα το λειτουργεί το πολεμικό ναυτικό, εμείς θα τους το φτιάξουμε και θα τους το δώσουμε. Υπολογίζουμε να είναι έτοιμο το 2019.

    Υπάρχει ή προβλέπεται να θεσπιστούν νομοθεσίες σχετικά με τα αυτόνομα καράβια όπως γίνεται και με τα self driving cars;

Για τα αυτόνομα καράβια πρέπει να δημιουργηθεί όλο το περιβάλλον. Στα αυτοκίνητα υπάρχει η ιδέα πως θα γίνουν πόλεις που θα χουν μόνο αυτόνομα αυτοκίνητα. Και έτσι θα καθιερωθούν. Και θα δείτε ότι θα είναι και ασφαλέστερα. Τα καράβια θα γίνουν σε ειδικές εφαρμογές που δεν θα το χρειάζονται.

Δηλαδή το συγκεκριμένο καράβι, στο πολεμικό ναυτικό, δεν χρειάζεται καμία νομολογία γιατί δουλεύουμε σε μια ναυτική βάση.

Οπότε περνάμε τον ύφαλο. Σαφέστατα όμως πρέπει να ακολουθήσει την υπάρχουσα νομολογία. Δηλαδή το συγκεκριμένο καράβι γίνεται με το BV, το Europe Veritas Regulations.

Δεν είναι δηλαδή κάτι το οποίο το κάνουμε από το μυαλό μας. Συμβαδίζουμε με συγκεκριμένους κανονισμούς, συγκεκριμένης κλάσης.

    Πόσο σημαντικό είναι το security στην εποχή των big data και του IoT.

To security είναι πάρα πολύ σημαντικό, καθώς έχουμε δει περιπτώσεις σαν τη Maersk που σταμάτησε το operation, κλασική παραβίαση του 9001, επειδή δεν είχαν cybersecurity. Αυτό τα λέει όλα.

Όταν σχεδιάζετε εφαρμογές τις σχεδιάζετε για cybersecurity, αλλά μπορεί να μπει κάποιος σε ένα component από οπουδήποτε θέλετε. Πρέπει όλο το φαινόμενο να το δούμε από την αρχή. Το καράβι αυτή τη στιγμή εκτός από τα πολλά CPUs που είναι δύσκολο να τα περιφρουρήσεις, στο γραφείο έχει πάρα πολλούς προσωπικούς υπολογιστές και φορητά τηλέφωνα που ο καθένας θα μπορούσε να παραβιάσει και να μπει στο δίκτυο του γραφείου.

Άρα λοιπόν πρέπει να ξανασχεδιαστεί, γι’ αυτό βλέπετε τόσο μεγάλο ενδιαφέρον εδώ στο κομμάτι του cybersecurity.

Ο Δαναός στο κομμάτι αυτό αναγνωρίζει πως είναι ένας χώρος που δεν τον ξέρουμε τόσο καλά, τον ξέρουμε μόνο σαν recommendation, το πώς σχεδιάζουμε τις εφαρμογές και γι’ αυτό έχουμε experts.

Δηλαδή έχουμε την Obrela η οποία κάνει αυτή τη δουλειά για μας.

Ο βραβευμένος καθηγητής Paul Dorey είναι γνωστός για τον στρατηγικό του σχεδιασμό στον τομέα του Cybersecurity, έχοντας συνεργαστεί με οργανισμούς όπως η Deutsche Bank/Morgan Grenfell, η Barclays Bank και η BP.

    Ποιος πιστεύετε πως είναι ο πιο επιτυχημένος τρόπος να επικοινωνηθεί το cybersecurity σε μια επιτροπή που λαμβάνει αποφάσεις εντός μιας επιχείρησης; Πως μπορούμε να αυξήσουμε την επίγνωση τους σχετικά με το αντικείμενο;

Η καλύτερη προσέγγιση είναι να επιτρέψετε στην επιτροπή να ακολουθήσει τη συνήθη μέθοδο λήψης αποφάσεων. Οπότε, χρήσιμες είναι οι αναλογίες σχετικές με καταστάσεις που είναι συνηθισμένοι, ενισχυμένες από παραδείγματα άλλων βιομηχανιών, αν είναι απαραίτητο. Αλλά είναι καλύτερα να παρέχεται κίνητρο μέσω δεδομένων παρά να εκφράζεται μέσω τρομακτικών επικεφαλίδων. Οπότε, μια πληροφόρηση τεκμηριωμένη με δεδομένα είναι αυτή που θα ενεργοποιήσει το συνήθη τρόπο λήψης αποφάσεων ώστε να γεννήσει νέες ιδέες.


    Αν με την αύξηση του αριθμού των διασυνδέσεων αυξάνονται και τα ρίσκα, τότε τι πρόκειται να βιώσει στην εποχή του IoT η ναυτιλιακή βιομηχανία;

Καθώς αρχίζουμε να αυξάνουμε την συνδεσιμότητα, υπάρχουν και επιπλέον δράσεις που πρέπει να προστεθούν, η ασφάλεια πρέπει να είναι μια από αυτές τις δράσεις. Αν το σχεδιάσουμε από την αρχή, δεν φέρνει μαζί του αυτά τα προβλήματα. Και αυτή είναι πραγματικά η απάντηση. Θα δώσω ένα παράδειγμα. Ας υποθέσουμε πως έχετε ένα υπολογιστικό σύστημα που έχει πολλές περιττές δράσεις οι οποίες δίνουν πρόσβαση στην πραγματοποίηση διάφορων επιθέσεων. Αν κλειδώσετε αυτές τις δυνατότητες και χρησιμοποιήσετε πράγματα όπως software whitelisting, τότε μπορείτε να περιορίσετε αρκετά τις δράσεις των επιτιθέμενων στο σύστημα και να αυξήσετε την προστασία, αλλά οι άνθρωποι τείνουν να μην πραγματοποιούν αυτό το υψηλό lockout. Είναι όμως εφικτό και χρειάζεται μια πιο ώριμη σκέψη.

    Γιατί οι άνθρωποι συχνά κάνουν τα λάθος πράγματα σχετικά με το cybersecurity;

Υπάρχει μια εκτενής λίστα από λόγους για τους οποίους οι άνθρωποι κάνουν τα λάθος πράγματα σχετικά με το cybersecurity. Μπορεί να τα κάνουν από έλλειψη γνώσης. Μπορεί να τα κάνουν επειδή βλέπουν τις λάθος πρακτικές να συμβαίνουν γύρω τους και νομίζουν πως είναι κάτι φυσιολογικό οπότε τις αντιγράφουν. Αλλά ο βασικός λόγος είναι πως απλά προσπαθούν να κάνουν τη δουλειά τους. Και αν τα συστήματα ασφαλείας τους εμποδίσουν χωρίς να αναγνωρίσουν την δουλειά που προσπαθούν να εκτελέσουν και να τους προτείνουν μια εναλλακτική, τότε δεν πρόκειται να δουλέψει. Οπότε πρέπει, να τους δώσετε τα κατάλληλα εργαλεία και να τους εκπαιδεύσετε ώστε να τα χρησιμοποιήσουν, παρά απλά να τους αρνηθείτε την πρόσβαση.

Ο καθηγητής Dr Henning Vopel έχει υπάρξει διευθυντής και CEO του Hamburg Institute of International Economics (HWWI) από το 2014. Συγχρόνως από το 2010 έχει διοριστεί Professor for Economics στο HSBA Hamburg School of Business Administration. Χάρη σε αυτές του τις ιδιότητες είναι ο πλέον κατάλληλος για να μας κατατοπίσει σχετικά με το μέλλον που έρχεται στη ναυτιλία και ειδικότερα, από οικονομικής σκοπιάς.

    Μπορείτε να περιγράψετε το μέλλον της ναυτιλίας που οραματίζεστε για την επόμενη δεκαετία;

Πιστεύω πως θα υπάρχει μεγάλη αναταραχή στο παραδοσιακή ναυτιλιακή αγορά. Πιστεύω πως η ψηφιοποίηση θα αλλάξει τελείως τον τρόπο με τον οποίο είναι οργανωμένη γενικά η οικονομία. Θα μετακινηθούμε από μια δομή της οικονομίας βασισμένη σε κάθετα silo σε πιο διασυνδεδεμένα οικοσυστήματα. Οπότε πρέπει να σκεφτόμαστε με πιο δυναμικές γραμμές παραγωγής και πιο δυναμικές υπηρεσίες που συνδέουν και αναπτύσσουν τα δεδομένα. Υπάρχει κρυμμένη αξία στα δεδομένα και η ναυτιλία ασχολείται κυρίως με την διασύνδεση πραγμάτων, ανθρώπων και οικονομικών δραστηριοτήτων. Οπότε μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα δεδομένα της ναυτιλιακής βιομηχανίας και τα αγαθά που βρίσκονται μέσα στα δεδομένα χρησιμοποιώντας τεχνητή νοημοσύνη, δημιουργώντας πλατφόρμες που έχουν υψηλό βαθμό διασύνδεσης και βρίσκοντας καινούργιες λύσεις.

    Ποιες είναι η καίριες συμβουλές που θα δίνατε σε μια ναυτιλιακή εταιρία για να πλοηγηθεί στον ψηφιακό μετασχηματισμό;

Πιστεύω πως πρέπει να καταλάβουμε πως η αγοραστική δύναμη έχει μεταφερθεί από την παραδοσιακή βιομηχανία στις πλατφόρμες. Οπότε πρέπει να καταλάβουμε τα οικονομικά οφέλη και τον οικονομικό ρόλο των δεδομένων. Και αυτό αλλάζει τελείως τα business models και ολόκληρη την αγορά, ολόκληρη την βιομηχανία. Οπότε πρέπει να σκεφτούμε ριζικά, από άποψη αλλαγής, πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για την μεταβολή, να βρούμε νέες λύσεις.

Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι, αυτό σημαίνει πως πρέπει να καταλάβουμε και να αναμένουμε το μελλοντικό σημείο ισορροπίας ή την επερχόμενη κατάσταση της βιομηχανίας και τότε θα είμαστε έτοιμοι να κινηθούμε στοχεύοντας προς αυτό το σκοπό. Οπότε πιστεύω πως η ριζική σκέψη και η ευελιξία στην επιδίωξη των στόχων είναι βασικά, είναι καίρια για τη βιομηχανία.

    Πιστεύετε πως τα ψηφιακά νομίσματα θα εφαρμοστούν από κράτη παγκοσμίως στο κοντινό μέλλον;

Ψηφιακά νομίσματα; Είμαι πολύ σκεπτικός σχετικά με αυτό το θέμα για να είμαι ειλικρινής. Πιστεύω πως δεν θα έχουμε ιδιωτικά χρήματα. Πιστεύω πως χρειαζόμαστε μια κεντρική τράπεζα, ένα ρυθμιστικό φορέα για να ελέγχει την παροχή χρήματος. Είμαι πολύ σκεπτικός αναφορικά με τα ψηφιακά νομίσματα. Αυτό δεν σημαίνει πως μια μεγάλη πλατφόρμα όπως το Amazon ή το Alibaba ή άλλες πλατφόρμες δεν θα εισάγουν ένα είδος ψηφιακού νομίσματος που θα είναι πολύ χρήσιμο στη διεξαγωγή συναλλαγών. Οπότε δεν πιστεύω στα ψηφιακά νομίσματα αλλά θα έχουμε ένα είδος tokenization, όπου θα εκδίδονται tokens τα οποία θα ανταλλάσσονται και θα αντιστοιχούν σε συναλλακτική αξία. Και αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει ένα ενδιαφέρον σημείο και για τη ναυτιλιακή βιομηχανία επίσης.