Το 2017 αποτελεί ένα ιδιαίτερα σημαντικό έτος για την ανάπτυξη των τηλεπικοινωνιακών υποδομών νέας γενιάς στην Ελλάδα, καθώς είναι ίσως η πρώτη φορά που ελήφθησαν αποφάσεις τόσο από την ΕΕΤΤ, όσο και από τους μεγάλους παρόχους, σε ότι αφορά στην ανάπτυξη τηλεπικοινωνιακών δικτύων νέας γενιάς (FttC – FttB – FttH) αλλά, αυτή τη φορά, με συγκεκριμένο σχέδιο ανάπτυξης.

Οι βασικοί “σταθμοί” το 2017
Η πρώτη σημαντική απόφαση που έδωσε ώθηση στην ανάπτυξη δικτύων νέας γενιάς ήταν η απόφαση της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) για ανάθεση στον ΟΤΕ του έργου της εισαγωγής τεχνολογίας VDSL vectoring στις τηλεπικοινωνιακές υποδομές των περιοχών για τις οποίες είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον. Στο πλαίσιο της απόφασης αυτής, ο ΟΤΕ οφείλει να έχει αναβαθμίσει σε αρχιτεκτονική NGA (New Generation Access) το σύνολο των υπαίθριων καμπινών των συγκεκριμένων αστικών κέντρων μέχρι και τις 6η Οκτωβρίου 2017 (περίπου 12.000 καμπίνες), ενώ έχει αναλάβει να προχωρήσει και σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες ώστε να υλοποιήσει το υποβληθέν στην ΕΕΤΤ επιχειρηματικό σχέδιο ανάπτυξης δικτύου τεχνολογίας VDSL vectoring, εντός 31 μηνών.

Η δεύτερη φάση των σχετικών ενεργειών της ΕΕΤΤ έγινε στις 7 Ιουνίου 2017 και αφορούσε στην ανάθεση στις Vodafone και Wind συγκεκριμένων περιοχών για την ανάπτυξη δικτύου τεχνολογίας VDSL vectoring. Στο πλαίσιο αυτό, στη Vodafone ανατέθηκαν 25 αστικά κέντρα και στη Wind 23 αστικά κέντρα.

Ποιά είναι τα δίκτυα νέας γενιάς
Τα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα νέας γενιάς βασίζονται στην ύπαρξη οπτικής ίνας, και χωρίζονται σε 3 βασικές κατηγορίες:

  • Fiber to the Curb (FttC): Αφορά στο δίκτυο όπου έχουμε τοποθέτηση οπτικής ίνας μέχρι την καμπίνα (ΚΑΦΑΟ), από όπου όπου μετά η υπηρεσία δίνεται με το υπάρχον καλώδιο χαλκού ως τον τελικό χρήστη. Σε αυτήν την περίπτωση, όπου χρησιμοποιούνται οι τεχνολογίες VDSL vectoring / vplus και G.fast, τα αποτελέσματα της πιλοτικής λειτουργίας έδειξαν ότι επιτυγχάνονται ταχύτητες από 50 ως 200/300+ Mbps.
  • Fiber to the Building (FttΒ): Αφορά στην τοποθέτηση οπτικής ίνας μέχρι το κτίριο, όπου μετά η υπηρεσία δίνεται με τον υπάρχοντα χαλκό από το ισόγειο ως το κάθε σπίτι. Πρόκειται για την τεχνολογία G.fast που εξασφαλίζει ταχύτητες άνω των 300 Mbps και έως 800 Mbps.
  • Fiber to the Home (FttH): Αφορά στην τοποθέτηση οπτικής ίνας μέχρι το σπίτι και τον τελικό χρήστη, και “απογειώνει” την εμπειρία σύνδεσης με το διαδίκτυο αγγίζοντας ταχύτητες ως και 1 Gbps.

Τα οφέλη
Σύμφωνα με την μελέτη του Vodafone Institute “Shaping the Gigabit Society”, η αύξηση του αριθμού των συνδέσεων οπτικών ινών σε μία χώρα κατά 1% κατ’ έτος συσχετίζεται με την άνοδο του ΑΕΠ κατά 0,02% και 0,04% κάθε χρόνο. Η συνδρομή λοιπόν των δικτύων οπτικών ινών στην κοινωνία και την οικονομία θα είναι πραγματικά ευεργετική για σειρά επιχειρηματικών κλάδων, αλλά και το ΑΕΠ της χώρας. Με αυτό τον τρόπο τα δίκτυα οπτικών ινών μας οδηγούν σε ένα καλύτερο μέλλον με σημαντική βελτίωση σε τομείς όπως η υγεία, η εκπαίδευση, η ασφάλεια, η κοινωνική συνοχή, το περιβάλλον και η απασχόληση.

Μέσω των δικτύων οπτικών ινών:

  • Θα είναι δυνατή η καλύτερη εξυπηρέτηση κρίσιμων τομέων της οικονομίας, όπως ο τουρισμός, όπου η χρήση νέων τεχνολογιών και συνδεσιμότητας είναι απαραίτητη.
  • Οι ελληνικές επιχειρήσεις θα μπορούν να υποστηρίξουν την καινοτομία και να ανταγωνιστούν με ίσους όρους στη διεθνή αγορά, αντί να χάνουν ευκαιρίες παραμένοντας στη “ζώνη χαμηλών ταχυτήτων”.
  • Οι ελληνικές περιφέρειες θα μπορούν να ωφεληθούν από αξιόπιστες δικτυακές υποδομές και υψηλές ταχύτητες για καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών και στήριξη της τοπικής ανάπτυξης.
  • Οι πολίτες θα μπορούν να απολαμβάνουν περισσότερη επικοινωνία, ψυχαγωγία και νέες δυνατότητες, με ποιότητα υπηρεσιών.

Τα πλεονεκτήματά των δικτύων οπτικών ινών είναι σημαντικά καθώς αποτελούν τη μόνη τεχνολογία που μπορεί να διασφαλίσει την ίδια ποιότητα υπηρεσίας συνεχώς σε κάθε καταναλωτή ανεξάρτητα από την απόσταση που μπορεί να έχει από τον πλησιέστερο επικοινωνιακό κόμβο, ενώ την ίδια στιγμή χαρακτηρίζεται από αξιοπιστία και ελάχιστες ανάγκες συντήρησης.

Λόγω των χαρακτηριστικών αυτών, οι οπτικές ίνες εξασφαλίζουν σταθερή σύνδεση με ελάχιστη καθυστέρηση και δυναμική συμμετρία στη μεταφορά των δεδομένων, παρέχοντας έτσι την δυνατότητα για απίστευτες ταχύτητες τόσο στο download όσο και στο upload.

Σημειώνεται επίσης ότι η προώθηση υπηρεσιών νέας γενιάς από τους παρόχους είναι άμεσα συνδεμένη με την προώθηση της υλοποίησης των δικτύων νέας γενιάς, καθώς οι υπηρεσίες αυτές (όπως, για παράδειγμα, η διαδικτυακή παροχή τηλεοπτικού περιεχομένου) έχουν σημαντικές απαιτήσεις σε χωρητικότητα που μόνον τα δίκτυα νέας γενιάς είναι σε θέση να καλύψουν.


Οι κινήσεις των παρόχων
Ειδικότερα, οι μέχρι τώρα δραστηριότητες των τριών μεγαλύτερων τηλεπικοινωνιακών παρόχων (ΟΤΕ, Vodafone και Wind) έχουν ως εξής:

OTE
O OTE αποτελεί με διαφορά το μεγαλύτερο επενδυτή στη χώρα στις τηλεπικοινωνιακές υποδομές και, φυσικά τα δίκτυα νέας γενιάς. Μόνο τα τελευταία 6 χρόνια οι επενδύσεις του στην ανάπτυξη υποδομών δικτύων νέας γενιάς ξεπέρασαν τα 2 δισ. ευρώ.

Επιπλέον, ο Oργανισμός έχει εξαγγείλει επενδύσεις επάνω σε δίκτυα νέας γενιάς, ύψους 1,5 δισ. ευρώ έως το 2020, ώστε να μπορεί να προσφέρει στους καταναλωτές ακόμα υψηλότερες ταχύτητες και μεγαλύτερη κάλυψη στο σταθερό και το κινητό.

Χάρη σε αυτό το μεγάλο επενδυτικό πλάνο, όμιλος ΟΤΕ διαθέτει σήμερα:

  • 34.000 χλμ οπτικών ινών στο δίκτυο κορμού.
  • 6.000 χλμ στο δίκτυο πρόσβασης, και επιπλέον 3.000 χλμ μέσα στο 2017.
  • Στο πλαίσιο του έργου Rural Broadband τοποθετεί συνολικά άλλα 11.000 χλμ οπτικών ινών, για να έχουν πρόσβαση σε αναβαθμισμένες ευρυζωνικές υπηρεσίες και οι πιο απομακρυσμένες αγροτικές περιοχές.

Επίσης, ο όμιλος ΟΤΕ προχωρά με γρήγορα βήματα και στην αναβάθμιση της υπηρεσίας VDSL, μέσω της οποίας προσφέρονται ταχύτητες έως 50 Mbps, με τεχνολογία Vectoring και Super-Vectoring, ώστε νοικοκυριά κι επιχειρήσεις να αποκτήσουν πρόσβαση σε ταχύτητες 100 Μbps και άνω.

Σημειώνεται ακόμα ότι στο πλαίσιο της Α’ φάσης του Κανονισμού της ΕΕΤΤ, ο όμιλος ΟΤΕ ολοκληρώνει, έως τον Οκτώβριο του 2017, την αναβάθμιση περίπου 12.000 υπαίθριων καμπινών σε αρχιτεκτονική NGA (τεχνολογία VDSL vectoring). Η αναβάθμιση έγινε σε χρόνο ρεκόρ, καθώς διήρκεσε μόλις 8 μήνες.

Επιπλέον, ο όμιλος ΟΤΕ θα προχωρήσει σε περαιτέρω επέκταση του δικτύου οπτικών ινών του, καθώς και στην αναβάθμιση ακόμη περισσότερων υπαίθριων καμπινών, καθώς έχει ήδη καταθέσει την πρότασή του, στο πλαίσιο της Γ’ φάσης του Κανονισμού της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων για την ανάπτυξη δικτύων νέας γενιάς. Οι καμπίνες αυτές βρίσκονται σε καλωδιακή απόσταση μεγαλύτερη των 550 μέτρων από 168 Αστικά Κέντρα σε όλη τη χώρα

Έως τα μέσα του 2018, η πληθυσμιακή κάλυψη VDSL / VDSL Vectoring αναμένεται να φτάσει το 80% περίπου – τουλάχιστον 2,8 εκατ. νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Με αφορμή πιλοτικό έργο FTTH στο κέντρο της Αθήνας, ο Chief Officer Τεχνολογίας και Λειτουργιών ομίλου ΟΤΕ, Στέφανος Θεοχαρόπουλος, δήλωσε σχετικά στο Netweek: “Είμαστε η εταιρεία των οπτικών ινών στην Ελλάδα. Θέλουμε οι πελάτες COSMOTE να απολαμβάνουν πρώτοι τα πλεονεκτήματα που προσφέρουν οι νέες υποδομές. Στόχος του πιλοτικού έργου είναι να δοκιμάσουμε την αρχιτεκτονική FTTH σε live δίκτυο σταθερής, ώστε να ορίσουμε τις κατάλληλες τεχνικές προδιαγραφές, να “ακούσουμε” καλύτερα τον πελάτη μας, ιδιώτη ή επιχείρηση, και να χαρτογραφήσουμε αποτελεσματικότερα τις ανάγκες του. Ανοίγουμε το δρόμο για να είμαστε έτοιμοι να ανταποκριθούμε στις μελλοντικές ανάγκες των πελατών μας για υπηρεσίες FTTH”.

Vodafone
Η Vodafone Ελλάδας διαθέτει ένα εκτεταμένο δίκτυο υποδομής οπτικών ινών, με συνολικό μήκος που ξεπερνά τα 7.000 χλμ, καθώς και διασυνδέσεις που ξεπερνούν τα 300 Gpbs. Επίσης, σύμφωνα με τις τελευταίες οικονομικές καταστάσεις του ομίλου Vodafone, η εταιρία διαθέτει 634.000 συνδρομητές στη σταθερή τηλεφωνία. Σημειώνεται επίσης ότι το δίκτυό της Vodafone διαθέτει περισσότερα από 420 σημεία παρουσίας, με 81% εθνική κάλυψη, και περισσότερες από 800.000 εγκατεστημένες γραμμές ευρυζωνικής πρόσβασης (xDSL) σε όλη την Ελλάδα. Επίσης, το δίκτυό της Vodafone διαθέτει περισσότερες από 2350 εγκαταστάσεις με παροχή γραμμών υψηλής χωρητικότητας (fiber to the building – FTTB). Το 2014 η Vodafone εξαγόρασε την hol, αποκτώντας δίκτυο οπτικών ινών μήκους 5.200 χλμ, το οποίο ενσωματώθηκε στο δικό της δίκτυο κορμού, που χρησιμοποιεί στη σταθερή. Η επένδυση του oμίλου Vodafone για αυτή την εξαγορά ξεπέρασε τα 300 εκατ. ευρώ και αποτέλεσε μέρος των συνολικών επενδύσεων ύψους 1,5 δισ. ευρώ που πραγματοποίησε η εταιρία από το 2008 έως το 2015.

Για την περίοδο 2016 – 2020 η Vodafone έχει ανακοινώσει ένα μεγάλο επενδυτικό σχέδιο ύψους 500 εκατ. ευρώ, μέρος του οποίου αφορά στην ανάπτυξη οπτικών ινών για τις ανάγκες του δικτύου της σταθερής. Μάλιστα, η Vodafone προχωρά στην πρώτη μεγάλης κλίμακας υλοποίηση δικτύων οπτικών ινών μέχρι το σπίτι (FTTH) στην Ελλάδα. Στο πλαίσιο της ανάθεσης περιοχών για την υλοποίηση δικτύων νέας γενιάς από την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, η εταιρία έχει δεσμευθεί να πραγματοποιήσει με ιδιωτικά κεφάλαια εκτεταμένες επενδύσεις σε τεχνολογίες FTTC Vectoring και FTTH σε πολλές περιοχές της χώρας με ορίζοντα ολοκλήρωσης έως και το 2019. Σε ότι αφορά στην άποψη της εταιρείας για τις εξελίξεις στο νομικό πλαίσιο αναφορικά με την ανάπτυξη δικτύων οπτικών ινών, η Vodafone εκτιμά πως η πρόσφατη ψήφιση της ευρωπαϊκής Oδηγίας για τη μείωση του κόστους εγκατάστασης ευρυζωνικών δικτύων αποτέλεσε ένα θετικό βήμα που ευθυγράμμισε την Ελλάδα με τις εξελίξεις στην Ευρώπη.


Όπως ανέφεραν στελέχη της εταιρείας στο Netweek, η ορθή εφαρμογή της συγκεκριμένης Οδηγίας έχει φέρει μερικά από τα πιο επιτυχημένα παραδείγματα ανάπτυξης δικτύων νέας γενιάς, όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία. Εκεί, όπως σημειώνουν, οι πάροχοι ηλεκτρονικών τηλεπικοινωνιών απέκτησαν πρόσβαση σε υποδομές άλλων φορέων δικτύων κοινής ωφέλειας, εγκατέστησαν οπτικές ίνες μέσα από αυτά και πέτυχαν σημαντική μείωση του κόστους δημιουργίας δικτύων νέας γενιάς, κάτι που τους επέτρεψε να κατασκευάσουν εκτεταμένα δίκτυα οπτικών ινών και να καλύψουν μεγάλες περιοχές των δύο χωρών. “Θεωρούμε ότι η επιτάχυνση της εφαρμογής της συγκεκριμένης οδηγίας, παράλληλα με τη βελτίωση άλλων ζητημάτων, όπως οι αδειοδοτήσεις, θα επιταχύνουν την ανάπτυξη δικτύων νέας γενιάς στη χώρα μας.” υπογραμμίζουν τα στελέχη της Vodafone. Ειδικότερα, ο Head of Technology της Vodafone Ελλάδας, Λάμπρος Ίσκος, δήλωσε σχετικά στο Netweek: “Η Vodafone υλοποιεί το πρώτο μεγάλης κλίμακας σχέδιο εφαρμογής δικτύων οπτικών ινών μέχρι το σπίτι στην ελληνική ιστορία των τηλεπικοινωνιών. Σε όλη την Ευρώπη, όπου το ρυθμιστικό πλαίσιο και οι συνθήκες ανταγωνισμού το επιτρέπουν, η Vodafone επενδύει για να φέρει δίκτυα οπτικών ινών όσο πιο κοντά γίνεται σε σπίτια και επιχειρήσεις. Η συνδρομή των δικτύων οπτικών ινών στην κοινωνία και την οικονομία θα είναι πραγματικά ευεργετική για σειρά επιχειρηματικών κλάδων, αλλά και για το ΑΕΠ της χώρας, φέρνοντας σημαντική βελτίωση σε τομείς όπως η υγεία, η εκπαίδευση, το περιβάλλον και η απασχόληση”.

WIND
Το δίκτυο νέας γενιάς της Wind καλύπτει σήμερα πάνω από 582.000 πελάτες της εταιρείας. H ανάπτυξη δικτύων νέας γενιάς, τόσο στην κινητές όσο και στις σταθερές υποδομές επικοινωνίας, αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα της Wind, και η εταιρεία ήδη υλοποιεί ένα 5ετές επενδυτικό πλάνο ύψους 500 εκατ. ευρώ για υποδομές νέας γενιάς, που αναμένεται να πυροδοτήσει σημαντικές αλλαγές στον “ψηφιακό οδικό χάρτη”, και ταυτόχρονα να συμβάλει στην ανταγωνιστικότητα και την πρόοδο της ελληνικής οικονομίας.

Ο πλάνο αυτό της Wind βασίζεται σε 2 πυλώνες. Ο ένας πυλώνας αφορά στο δίκτυο 4G και τις επόμενες γενιές δικτύων στην κινητή τηλεφωνία, και ο δεύτερος πυλώνας αφορά στο δίκτυο οπτικών ινών που αναπτύσσει η εταιρεία και αποτελεί τη νέα γενιά υποδομών στη σταθερή τηλεφωνία. Η ανάπτυξη ιδιόκτητου δικτύου οπτικών ινών από την Wind είναι ένα πολύ μεγάλο τεχνολογικό και κατασκευαστικό έργο που έχει εγκριθεί από την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ), και αφορά στην κάλυψη ως και 500.000 γραμμών σε επιλεγμένες γεωγραφικές περιοχές ανά την Ελλάδα, συμπεριλαμβάνοντας και περιοχές όπου η οπτική ίνα θα φτάνει ως το σπίτι του χρήστη (FTTH). Το έργο έχει ήδη ξεκινήσει και βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Πολύ σύντομα θα έχει ολοκληρωθεί το δίκτυο στην Καλαμάτα και προοδευτικά θα αυξάνονται οι περιοχές στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη, ενώ θα καλύψει επίσης τη Λάρισα και το Ηράκλειο Κρήτης.

Σε ότι αφορά στο σχετικό ρυθμιστικό και νομοθετικό πλαίσιο που τέθηκε σε ισχύ το 1ο εξάμηνο του 2017, η Wind το κρίνει θετικό και θεωρεί πως παρείχε τη ρυθμιστική βεβαιότητα για την έναρξη των επενδυτικών πλάνων των παρόχων σε δίκτυα νέας γενιάς. Σημειώνεται ότι κατά τη διαδικασία ανάθεσης περιοχών, η Wind (ύστερα από σχετική απόφαση της ΕΕΤΤ) ανέλαβε τη δέσμευση για την υλοποίηση του επενδυτικού της πλάνου στην γεωγραφική περιοχή 23 ΑΚ, ενώ αναμένει και την έγκριση για την υλοποίηση του συμπληρωματικού επενδυτικού πλάνου NGA αφορά σε μικρότερα ΑΚ. Σύμφωνα με την εταιρεία, η πρόκληση πλέον που έχουμε μπροστά μας αφορά στην έγκαιρη υλοποίηση των δικτύων ΝGA ώστε αφενός να τηρηθεί το πλάνο για το οποίο έχουν δεσμευτεί οι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι στην ΕΕΤΤ, και αφετέρου να δοθούν υπηρεσίες νέας γενιάς με ταχύτητες έως και 200Mbps στους τελικούς χρήστες το συντομότερο δυνατό. Ειδικότερα, η Wind σημειώνει πως οι κρίσιμοι παράγοντες για τα παραπάνω αφορούν:

  • Την ταχεία αδειοδότηση ανάπτυξης δικτύων που αφορά ως επί των επί των πλείστων τη χορήγηση δικαιωμάτων διέλευσης από τις αρμόδιες διοικητικές υπηρεσίες (υπηρεσίες Δήμων / Περιφερειών / Αρχαιολογίας, Πολεοδομίες, ΟΑΣΑ κλπ).
  • Την έγκαιρη ρευματοδότηση του ενεργού εξοπλισμού μέσω των διαδικασιών του ΔΕΔΔΗΕ.
  • Την εφαρμογή (και την τυχόν περαιτέρω τεχνική εξειδίκευση) του κανονιστικού πλαισίου για την σύνδεση των τελικών χρηστών μέσω της τεχνολογίας FTTH (αφορά στις τεχνικές προδιαγραφές και τις κατασκευαστικές διαδικασίες για την σύνδεση της οικίας του τελικού χρήστη με το δίκτυο οπτικών ινών).

Σύμφωνα με την εταιρεία, για τις 2 πρώτες περιπτώσεις η μέχρι τώρα εμπειρία έχει δείξει πως παρατηρούνται σημαντικές καθυστερήσεις σε συγκεκριμένες περιοχές σε ότι αφορά στις διαδικασίες αδειοδότησης και ρευματοδότησης. Η Wind αναφέρει ότι εργάζεται στενά με όλες τις εμπλεκόμενες αρμόδιες Δημόσιες και Δημοτικές αρχές, και με τον ΔΕΔΔΗΕ, για την επίσπευση των διαδικασιών, ωστόσο θεωρεί πως είναι σημαντικό να υπάρξει συνεχής και σε βάθος ενημέρωση για τα επενδυτικά πλάνα των τηλεπικοινωνιακών παρόχων και για το πως η έγκαιρη υλοποίηση τους θα συνδράμει στην ανάπτυξη της ευρυζωνικότητας και κατ’ επέκταση στη βελτίωση της ψηφιακής καθημερινότητας των πολιτών.

Στο παραπάνω πλαίσιο, μεταξύ άλλων πρωτοβουλιών, η Wind διενήργησε πρόσφατα μία ημερίδα αποκλειστικά για τα στελέχη της ΕΕΤΤ στην περιοχή της Καλαμάτας όπου παρουσιάστηκαν οι τεχνικές και κατασκευαστικές λεπτομέρειες του δικτύου NGA με έμφαση στην τεχνολογία FTTH ενώ πραγματοποιήθηκε και ξενάγηση στο πεδίο και σε συνδεδεμένες οικίες τελικών πιλοτικών χρηστών FTTH .

Ο γενικός διευθυντής σταθερής τηλεφωνίας και B2B της WIND, Αντώνης Τζωρτζακάκης, ανέφερε: “Η ανάγκη γρήγορης ευρυζωνικής πρόσβασης πυροδοτεί έναν δεύτερο γύρο επενδύσεων σε σύγχρονες υποδομές που οδηγεί στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, της ποιότητας ζωής των πολιτών αλλά και της ποιότητας παροχής υπηρεσιών στην κοινωνία, τον πολιτισμό και την οικονομία. Η κατασκευή του ιδιόκτητου δικτύου οπτικών ινών αποτελεί μέρος του ψηφιακού μετασχηματισμού της Ελλάδας. Η WIND συμβάλει καθοριστικά προς αυτήν την κατεύθυνση με το συγκεκριμένο έργο”.