Αν και τα Unified Communications αποτελούσαν έναν τρόπο περικοπής εξόδων και απλοποίηση της διαχείρισης του ΙΤ, διαμέσου της σύγκλισης των δικτύων δεδομένων και φωνής, σήμερα έχουν εξελιχθεί σε ένα σημαντικό παράγοντα ανάπτυξης για κάθε οργανισμό.

Τα οφέλη που προκύπτουν δίνοντας στους υπαλλήλους τη δυνατότητα να εργαστούν εξ αποστάσεως είναι γνωστά και έχουν αναφερθεί αρκετές φορές σε διεθνείς εταιρείες ερευνών αγοράς. Οφέλη, όπως είναι η αύξηση της παραγωγικότητας μέσω της μείωσης των μετακινήσεων και η μείωση των αναγκών σε κτιριακές εγκαταστάσεις για τα γραφεία της εταιρείας μαζί με τα σχετικά κόστη. Ωστόσο, μια σημαντική πρόκληση είναι να διασφαλιστεί ότι οι υπάλληλοι διαθέτουν τα κατάλληλα εργαλεία για να εργαστούν αποτελεσματικά και συνεργατικά έξω από το κλασικό περιβάλλον ενός γραφείου και το εταιρικό δίκτυο.

Σε αυτήν την περίπτωση το Internet σχηματίζει τη ραχοκοκαλιά της επικοινωνίας σε πολλές διαφορετικές τοποθεσίες, περιλαμβάνοντας τους υπαλλήλους που συνδέονται εξ αποστάσεως στο εταιρικό δίκτυο, συνήθως μέσω ενός ασφαλούς VPN ή μέσω κρυπτογράφησης της σύνδεσης σε επίπεδο εφαρμογών. Ίσως η ταχύτητα σύνδεσης με τις επιχειρηματικές εφαρμογές να μην είναι τόσο μεγάλη όσο εντός της εταιρείας, αλλά σε κάθε περίπτωση είναι (ή θα πρέπει να είναι) αρκετά γρήγορη για να δώσει στους υπαλλήλους την ασφάλεια ότι μπορούν να εργαστούν και να συνδεθούν άνετα με το εταιρικό δίκτυο, ακόμα και όταν βρίσκονται εκτός εταιρείας. Ως εκ τούτου, η διασφάλιση της ποιότητας των συνδέσεων που χρησιμοποιούνται σε μια λύση Unified Communications (UC) είναι αποφασιστική για την επιτυχία της.

UC τότε και τώρα
Από τα τέλη της δεκαετίας του ’90, όταν άρχισαν να γίνονται οι πρώτες εγκαταστάσεις συστημάτων VoIP στις εταιρείες, άρχισαν να φαίνονται τα σημαντικά πλεονεκτήματα που προσφέρουν τα συστήματα ενοποιημένης επικοινωνίες: μείωση της πολυπλοκότητας, αύξηση της παραγωγικότητας, γρήγορη εγκατάσταση. Σήμερα, τα συστήματα Unified Communications (UC) έχουν γίνει πιο σύνθετα από τα προϊόντα VoIP της πρώτης γενιάς, προσφέροντας πολύ περισσότερες δυνατότητες και τρόπους επικοινωνίας. Παράλληλα, άρχισε να εμφανίζεται μια πληθώρα από διαφορετικούς παρόχους προϊόντων και υπηρεσιών UC, οι οποίοι μέσα από ένα ιδιαίτερα ανταγωνιστικό περιβάλλον προσπαθούν να επικρατήσουν έναντι των ανταγωνιστών τους.

Tα σύγχρονα συστήματα UC επιτρέπουν την ενσωμάτωση των υπηρεσιών επικοινωνίας σε πραγματικό χρόνο, όπως είναι το instant messaging, οι πληροφορίες παρουσίας, η IP τηλεφωνία, τα συστήματα βιντεοδιασκέψεων, το μοίρασμα δεδομένων, το call control και η αναγνώριση ομιλίας. Επιπλέον, αυτές οι υπηρεσίες είναι συνδεδεμένες με υπηρεσίες επικοινωνίας που δεν λαμβάνουν χώρα σε πραγματικό χρόνο, όπως είναι οι εφαρμογές unified messaging (voice mail, e-mail και SMS). Η ενσωμάτωση διαφορετικών τεχνολογιών σε αυτό το επίπεδο αποτελεί μια δύσκολη αποστολή για κάθε Διεύθυνση Πληροφορικής.

Ευτυχώς, ωστόσο, υπάρχουν αρκετές λύσεις UC, οι οποίες κάνουν ευκολότερη τη ζωή ενός CIO. Η, δε, πραγματική αξία που ένας CIO αποζητά, καταρχάς, από μια λύση Unified Communications εντοπίζεται στα χαρακτηριστικά διαλειτουργικότητάς της με άλλα συστήματα. Η πρόκληση που τίθεται είναι η ενοποίηση διαφορετικών συστημάτων και εφαρμογών επικοινωνίας Σε αυτά μπορούν να περιλαμβάνονται τα κλασικά τηλεφωνικά συστήματα, τα κινητά τηλέφωνα, το voicemail και το email, η τηλεδιάσκεψη, το instant messaging και ακόμα κάποιες επιχειρηματικές εφαρμογές που έχουν αναπτυχθεί εκ των έσω.

Τηλεργασία
Δίνοντας τη δυνατότητα στους υπαλλήλους να εργαστούν σχεδόν από παντού με τα συστήματα UC και με την ενσωμάτωση ενός προγράμματος τηλεργασίας, οι εταιρείες μπορούν να μειώσουν αρκετές από τις υπάρχουσες εγκαταστάσεις και τις ανάγκες εξοπλισμού, εξαλείφοντας παράλληλα τα έξοδα για νέες εγκαταστάσεις και γραφεία, καθώς αυξάνεται το εργατικό τους δυναμικό. Μια λύση UC μπορεί να βοηθήσει τις εταιρείες να μειώσουν άμεσα τα τηλεπικοινωνιακά τους κόστη, που σχετίζονται με διάφορα κυκλώματα φωνής και δεδομένων, με χρεώσεις υπεραστικών κλήσεων, με τη χρήση κινητών τηλεφώνων των εργαζομένων, με διάφορες υπηρεσίες βιντεοδιασκέψεων και τηλεδιασκέψεων φωνής, με την υποστήριξη των τηλεφωνικών της συστημάτων και την υποστήριξη συμβολαίων συντήρησης και με dedicated παρόχους πρόσβασης στο Internet.

Ίσως ο περισσότερο επιτακτικός λόγος για τη διοίκηση της εταιρείας, ώστε να προχωρήσει στην υλοποίηση μιας λύσης UC προέρχεται από την υφιστάμενη τάση αύξησης των εργαζομένων που δουλεύουν εκτός εταιρείας και η «καταναλωτικοποίηση» του IT, στο περιβάλλον ενός οργανισμού. Οι διοικήσεις των εταιρειών έχουν αρχίσει ήδη να προετοιμάζονται για το γεγονός ότι οι φορητές συσκευές δεν αποτελούν απλά μια πρόσθετη συσκευή που θα πρέπει να υποστηρίξει το ΙΤ. Το mobile computing εκφράζει μια ευρύτερη μεταστροφή σε νέα συστήματα συνεργασίας. Αυτά τα συστήματα βοηθάνε τους οργανισμούς να δώσουν στους πελάτες, συνεργάτες και υπαλλήλους τους «έξυπνες» λύσεις και εταιρικές εφαρμογές.

Με τα Unified Communications και την υποστήριξη της τηλεργασίας, οι εταιρείες μπορούν να διασφαλίσουν ότι οι εργαζόμενοί τους θα παραμείνουν παραγωγικοί και θα ανταποκρίνονται άμεσα, ανεξάρτητα με το μέρος στο οποίο βρίσκονται. Επιπλέον, ο συνδυασμός των UC και της κατάλληλης δυνατότητας τηλεργασίας βοηθάει τις εταιρείες να προσλάβουν και να στελεχωθούν με αποδοτικούς υπαλλήλους. Προσφέροντας σε έναν υποψήφιο εργαζόμενο την επιλογή εργασίας από το γραφείο στο σπίτι του, του δίνει την ευελιξία να επιτύχει μια σωστή ισορροπία ανάμεσα στη δουλειά και στην προσωπική του ζωή. Αυτό το σενάριο εργασίας συχνά μεταφράζεται σε μια βελτίωση της παραγωγικότητας και σε μια αύξηση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πελάτες.

Υλοποίηση και κόστος
Το επιχειρηματικό περιβάλλον σήμερα είναι πιο πιεστικό από ποτέ. Η δυνατότητα άμεσης πρόσβασης σε δεδομένα, πληροφορίες και γνώση μπορεί να είναι καθοριστική για την επιβίωση μιας εταιρείας. Τα UC μπορούν να ανταποκριθούν σε αυτή την πρόκληση, επιτρέποντας στους ανθρώπους να επικοινωνήσουν με πιο αποτελεσματικούς και καινοτόμους τρόπους. Μπορεί να μειώσει την επικαλυπτόμενη εργασία και λάθη, να ωθήσει την καινοτομία, να επιταχύνει τους κύκλους ανάπτυξης και να βελτιώσει τα επίπεδα υποστήριξης. Αλλά μια στρατηγική UC είναι κάτι περισσότερο από ένα σύστημα εργαλείων που παρέχει ένας ή περισσότεροι vendors. Είναι μια φιλοσοφία επέκτασης τοποθεσιών, συστημάτων, συσκευών και υπολογιστικών συστημάτων.

Η εφαρμογή των UC είναι, πλέον, πιο απλή από ποτέ. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι χρήστες των UC – πολλοί εκ των οποίων ανήκουν στην κατηγορία του BYOD – θέλουν να έχουν πάντα τις εφαρμογές μαζί τους και να τις χρησιμοποιούν σε laptops, tablets και smartphones. Η μείωση του λειτουργικού κόστους που γίνεται μετά την εφαρμογή μιας λύσης UC αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα επιχειρήματα για τη χρήση του. Αυτό επιτυγχάνεται, καταρχάς, καθώς εξαλείφεται η ανάγκη χρήσης μιας αποκλειστικής υποδομής φωνής στο εσωτερικό της εταιρείας, μαζί με τις σχετικές δαπάνες συντήρησης και λειτουργίας της.

Ένας άλλος παράγοντας μείωσης του κόστους είναι η απλοποίηση της υποστήριξης. Καθώς τα εργαλεία και το “know-how” για την υποστήριξη δεδομένων και ομιλίας είναι παρόμοια, καταργούνται οι κλασικοί «τηλεφωνάδες». Υπάρχουν μόνοι οι τεχνικοί υποστήριξης των IT υποδομών. Αυτοί μπορεί να είναι ακριβότεροι (ανά μονάδα), αλλά η σημαντική μείωση της υποστηρικτής ομάδας έχει ως αποτέλεσμα το κόστος να μειώνεται συνολικά. Μείωση κόστους δημιουργείται και από την αντικατάσταση των κλασικών τηλεφωνικών κέντρων PBX από τα σύγχρονα κέντρα PBX με λειτουργίες IP – λόγω του συναγόμενου μικρότερου λειτουργικού κόστους. Εξοικονόμηση γίνεται και από τη μείωση του κόστους ταξιδιών.

Με μια ώριμη και σωστά υλοποιημένη λύση UC πολλά επαγγελματικά ταξίδια δεν χρειάζεται να γίνουν. Το αποτέλεσμα είναι να μειώνονται και τα παράπλευρα έξοδα των επαγγελματικών ταξιδίων, όπως είναι το κόστος του roaming, των λύσεων call back κ.λπ. Οι δυνατότητες των τελικών συσκευών επικοινωνίας (display, video και κανάλια video) όπως και η ποιότητα της σύνδεσης (bandwidth, απώλειες πακέτων δεδομένων, διάρκεια) είναι αποφασιστικά για την προστιθέμενη αξία που θα αποκτήσει, τελικά, μια εταιρεία από την εφαρμογή ενός συστήματος UC.

Εμπόδια, αλλά…
Αναμφίβολα, οι διαθέσιμες λύσεις Unified Communication προσφέρουν προστιθέμενη αξία στην εταιρική επικοινωνία. Ωστόσο, θα πρέπει να ξεπεραστούν αρκετά εμπόδια πριν την υλοποίηση τους, τα οποία σχετίζονται με την άνεση που προσφέρουν (αποδοχή από τους χρήστες), την πολυπλοκότητα και τα κόστη τους. Οι κυριότεροι σκόπελοι που μπορούν να εμφανιστούν σε μια υλοποίηση UC είναι οι εξής:

Νέα δυναμική και «βαριά» κληρονομιά. Οι λύσεις UC περιέχουν πολλά στοιχεία της νέας τεχνολογίας, όπως είναι τα softphones και η ανάγκη ενσωμάτωσης φορητών συσκευών. Το ίδιο ισχύει για το virtualization των UC servers και μια σειρά άλλων χαρακτηριστικών επιδόσεων. Εδώ μπαίνουν τα γνωστά προβλήματα: λειτουργικά κενά, ελαττωματικό know how (λάθος ρυθμίσεις, χρονοβόρα αναζήτηση λαθών), αστάθειες και ασυμβατότητες, όπως και ανάγκη για συχνές ανανεώσεις εκδόσεων. Ως αποτέλεσμα, όλα διαρκούν περισσότερο, υπάρχει μικρότερη άνεση και τα κόστη αυξάνουν.

Δομική πολυπλοκότητα. Η πληθώρα λειτουργιών που προσφέρουν οι λύσεις UC των μεγάλων vendors οδηγεί σε μια συχνή υποτίμηση της πολυπλοκότητας που προκύπτει από την υποδομή των servers. Λειτουργική πολυπλοκότητα. Ακόμα και αν αντιμετωπιστεί η δομική πολυπλοκότητα μέσω του virtualization, υπάρχει μια αναπόφευκτη λειτουργική πολυπλοκότητα, που σχετίζεται με τις ρυθμίσεις που απαιτείται να γίνουν, τις εργασίες συντήρησης, τη διατήρηση της ποιότητας και την αναζήτηση λαθών.

Ποικίλες πλατφόρμες. Οι λειτουργίες UC πρέπει να προσφέρονται σε μια όσο γίνεται ευρεία γκάμα φορητών συσκευών, με το ίδιο ή τουλάχιστον παρόμοιο περιβάλλον εργασίας. Κάτι το οποίο δεν είναι εύκολο να γίνει στην πράξη. Αυτό οφείλεται στην ποικιλία των πλατφόρμων, στις διαφορές τεχνικές αλληλεπίδρασης (ποντίκι, επαφή, multitouch, φωνητική καθοδήγηση κ.λπ.) και στα ποικιλόμορφα δίκτυα (Bluetooth, 802.11a/b/g/n, UMTS, HSDPA, WiMAX, 4G), όπως και στην ταχύτατη μεταβολή της απόδοσης του hardware. Σε κάθε περίπτωση η υποστήριξη πολλαπλών πλατφόρμων αποτελεί must για μια λύση UC.

Διαλειτουργικότητα. Tα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικοί πρόοδοι στο θέμα της διαλειτουργικότητας. Αρκετά από τα δομικά πρωτόκολλα επικοινωνίας και αναμετάδοσης δεδομένων βασίζονται σε ευρέως αποδεκτά βιομηχανικά στάνταρ. Όπως είναι το SIP για την καθοδήγηση των συνδέσεων, το RTP για την αναμετάδοση ήχου και βίντεο, και τα Simple και XMPP, για την ανταλλαγή πληροφοριών παρουσίας και instant messages. Οι λύσεις UC που βασίζονται σε διαφορετικά στάνταρ πρέπει να είναι σε θέση να ανταλλάσσουν μεταξύ τους πληροφορίες. Αλλιώς θα υπάρχει πρόβλημα στην επικοινωνία τους.

Ασφάλεια. Υπάρχουν εταιρείες που αποφεύγουν να ενεργοποιήσουν τους μηχανισμούς προστασίας στους UC servers για να μην υπάρχει πτώση στις επιδόσεις και αρνητική επίδραση στην εμπειρία χρήστη. Κάτι που μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα ασφάλειας.

Προστασία δεδομένων. Αν μια εταιρεία αποφασίσει να δώσει τη διαχείριση μιας λύσης UC σε …ξένα χέρια, τότε προκύπτουν και άλλα ζητήματα ασφαλείας. Γιατί θα υπάρχει δυνατότητα πρόσβασης σε ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα των υπαλλήλων, χωρίς να υπάρχει τρόπος ελέγχου εκ των έσω.

Εν κατακλείδι, η αύξηση της άνεσης στην εργασία και η αποτελεσματικότερη επικοινωνία που επιτυγχάνεται από την υλοποίηση μιας λύσης UC αντισταθμίζουν σε μεγάλο βαθμό τα όποια προβλήματα υπάρχουν. Επιπλέον, το τελικό ROI και TCO που φέρει μια λύση UC – και που καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό το πόσο αποτελεσματική είναι – εξαρτώνται από τόσο πολλούς παράγοντες που είναι δύσκολο να βγάλει κανείς ένα ασφαλές συμπέρασμα.

Παρόλα αυτά, η απόφαση για την υλοποίηση ή όχι μιας λύσης UC πιστεύουμε ότι πρέπει εξαρχής να επικεντρώνεται στις διευκολύνσεις που προσφέρει, αλλά και στην πολυπλοκότητά της. Όσο περισσότερο διευκολύνει την επικοινωνία και την εργασία μέσα σε έναν οργανισμό, όσο λιγότερο πολύπλοκη είναι η υλοποίησή της, τόσο περισσότερο θετικά πρέπει να τη βλέπει μια Διεύθυνση Πληροφορικής.