O Petr Jendrejcik, Γενικός Διευθυντής Πληροφορικής του ΟΠΑΠ, σκιαγραφεί το ρόλο ενός CIO σήμερα σε αποκλειστική του συνέντευξη στο netweek.

netweek: Ασκείτε το ρόλο του CIO στον ΟΠΑΠ σχεδόν για ένα χρόνο. Ποιες ήταν οι κυριότερες προκλήσεις που αντιμετωπίσατε και τι αλλαγές κάνατε;

Petr Jendrejcik: Το Νοέμβριο του 2013 αποδέχθηκα μια από τις ενδιαφέρουσες προτάσεις στην καριέρα μου, αναλαμβάνοντας το ρόλο του CIO του ΟΠΑΠ. Βασιζόμενος σε ένα όραμα για το πώς θα πρέπει να λειτουργεί το ΙΤ στο μέλλον, ξεκίνησα να κάνω μια εκτίμηση των υφιστάμενων IT λειτουργιών του ΟΠΑΠ και ανάπτυξα, σε στενή συνεργασία με τους νέους επιχειρηματικούς συναδέλφους μου, μια ΙΤ στρατηγική, αποσκοπώντας στη ευθυγράμμιση του ΙΤ με το business. Ένα από τα πρώτα βήματα ήταν η αναδιάρθρωση της Διεύθυνσης Πληροφορικής με τέτοιο τρόπο που θα επέτρεπε μια καλύτερη ανταπόκριση στις νέες επιχειρηματικές προκλήσεις, σαφέστερη ανάθεση καθηκόντων και εκτίμηση των εργαζομένων με βάση τις επιδόσεις τους. Ένα σημαντικό κομμάτι των αλλαγών που έγιναν περιελάμβανε τη βελτίωση της ασφάλειας του ΙΤ και τη δημιουργία ενός νέου ανθεκτικού πλάνου επιχειρησιακής συνέχειας, ένα project που βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη.

Από την αρχή, οι κυριότερες προκλήσεις ήταν να υπερνικηθεί το εμπόδιο της επικοινωνίας (γλώσσα), να βελτιωθεί η ασφάλεια των πληροφοριακών συστημάτων, να εξοπλιστεί το ΙΤ με το κατάλληλο προσωπικό και να υλοποιηθούν δύο μεγάλα σημαντικά projects (η έναρξη λειτουργίας των Ελληνικών Λαχείων και το λανσάρισμα του online betting), δίνοντας μεγάλη έμφαση στην τήρηση πολύ στενών και επιθετικών χρονοδιαγραμμάτων παράδοσης. Σε κάθε περίπτωση, το πρόβλημα της επικοινωνίας το ξεπεράσαμε πολύ γρήγορα, καθώς όλα τα στελέχη ΙΤ του οργανισμού κατέχουν άρτια τα αγγλικά. Ομολογώ, δε, ότι έναν πολύ σημαντικό παράγοντα για την ανάπτυξη της Διεύθυνσης Πληροφορικής αποτέλεσε και το γεγονός ότι υπάρχουν πολλές ομοιότητες στην ιδιοσυγκρασία Ελλήνων και Τσέχων.

netweek: Ποια είναι τα κυριότερα σημεία εστίασης για τον CIO μιας εταιρείας που δραστηριοποιείται στο χώρο των τυχερών παιχνιδιών, όπως είναι ο ΟΠΑΠ;

Petr Jendrejcik: Δεν υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στον CIO μιας εταιρείας τυχερών παιχνιδιών από τον CIO μιας εταιρείας που δραστηριοποιείται σε άλλο τομέα (όπως, για παράδειγμα σε μια τράπεζα, σε μια ασφαλιστική ή σε μια εταιρεία τηλεπικοινωνιών). Ασφάλεια, διαφάνεια, υψηλή διαθεσιμότητα των συστημάτων και πολιτική συμμόρφωσης αποτελούν τις κυριότερες περιοχές στις οποίες εστιάζουμε. Καθώς υπάρχει στην παρούσα φάση μια σημαντική επένδυση στο ΙΤ (νέα στρατηγικά projects, αναβάθμιση της παρωχημένης υποδομής του ΟΠΑΠ), ο CΙΟ πρέπει να σχεδιάζει και να ξοδεύει το budget του πολύ προσεκτικά, ώστε αυτές οι επενδύσεις να είναι όσο γίνεται περισσότερο αποδοτικές, μεγιστοποιώντας, παράλληλα, τα οφέλη για την εταιρεία του.

Ο CIO καλείται να υποστηρίξει την εφαρμογή νέων μεγάλων έργων, τα οποία οριοθετούν τον μετασχηματισμό της εταιρείας, μέσα από μια ιδιαίτερα απαιτητική καθημερινή λειτουργία, με την ασφάλεια να παίζει πάντα πρωταρχικό ρόλο σε ότι κάνει. Για να μπορέσει να τα πετύχει όλα αυτά, είναι, επίσης, πολύ σημαντικό για τον CIO να βελτιώσει τις υπάρχουσες εσωτερικές IT διεργασίες, δημιουργώντας καινούργιες όπου απαιτείται, με οδηγό το ITIL, όπως και να δίνει κίνητρα και να εκπαιδεύει το εσωτερικό προσωπικό.

netweek: Ποια εκτιμάτε ότι είναι τα σημαντικότερα κρυμμένα ρίσκα για το εταιρικό δίκτυο ενός οργανισμού όπως είναι ο ΟΠΑΠ; Ποιες είναι οι προτεραιότητες όσον αφορά την ασφάλεια για τον CIO μιας εταιρείας όπως είναι ο ΟΠΑΠ;

Petr Jendrejcik: Η εταιρική ασφάλεια αποτελεί ένα ευρύτερο όρο που σχετίζεται με το προσωπικό, τη φυσική ασφάλεια και την IT ασφάλεια. Η Διεύθυνση Πληροφορικής του ΟΠΑΠ είναι υπεύθυνη για την ασφάλεια των δεδομένων, τη συνεχή και ασφαλή λειτουργία του δικτύου και των πληροφοριακών συστημάτων. Τα κρυμμένα ρίσκα βρίσκονται στις υποκλοπές δεδομένων, στην κατάχρησή των δεδομένων ή ακόμα και στην απώλειά τους. Κύριες προτεραιότητές μας είναι η συνεχής βελτίωση της δικτυακής ασφάλειας μέσω καλύτερης τμηματοποίησης και βελτίωσης των firewalls, μαζί με ένα τακτικό penetration testing των νέων εφαρμογών. Η ενσωμάτωση νέων υποδομών στα πρωτεύοντα και δευτερεύοντα data centers αποτελούν, επίσης μέρος βελτίωσης της εταιρικής ασφάλειας.

netweek: Με ποιο τρόπο η τεχνολογία θα μπορούσε να βοηθήσει τον ΟΠΑΠ, ώστε να αντιμετωπίσει τη στοιχηματική απάτη;

Petr Jendrejcik: Αναμφίβολα, η Πληροφορική παίζει ζωτικό ρόλο στην παρακολούθηση καταπολέμησης της απάτης, στην ανίχνευση και μπλοκάρισμά της, όπως και στη διαχείριση ευθύνης. Χρησιμοποιούμε αρκετά πληροφοριακά συστήματα που κάνουν χρήση ειδικών αλγορίθμων γι’ αυτό το σκοπό, μαζί με μια υψηλά αποτελεσματική τεχνολογία που μας επιτρέπει να αναγνωρίσουμε και να εκθέσουμε τις αδυναμίες, αντιδρώντας με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο. Η λέξη κλειδί στην προκειμένη περίπτωση είναι «διαρκής επαγρύπνηση».

netweek: Θα λέγαμε ότι υπάρχουν αρκετές ομοιότητες ανάμεσα στη βιομηχανία του online betting και τον χρηματοπιστωτικό τομέα, όσον αφορά στην ταχύτητα των ηλεκτρονικών συναλλαγών που λαμβάνουν χώρα σε πραγματικό χρόνο, ώστε να αποκτούν πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών. Ωστόσο, ποιες οι σημαντικότερες διαφορές;

Petr Jendrejcik: Αν αναφέρεστε στη σύγκριση ανάμεσα στο online betting και των συναλλαγών που συνοδεύονται από ρίσκο αγοράς, όπως είναι οι συναλλαγές μετοχών, υπάρχουν, πράγματι, αρκετές ομοιότητες. Πρέπει να υπάρχουν αξιόπιστα συστήματα με ταχύτατους και εγγυημένους χρόνους απόκρισης για να υποστηρίξουν αυτές τις συναλλαγές. Κατά τη γνώμη μου, οι κυριότερες διαφορές ανάμεσα στη διαπραγμάτευση μετοχών και στο online betting αφορά τους μεγαλύτερους όγκους που διακινούνται στις χρηματιστηριακές συναλλαγές σε σχέση με το betting, η μεγαλύτερη ταχύτητα αλλαγής τιμών, ο μεγαλύτερος αριθμός αγορών traders σε σχέση με το στοίχημα σε αθλητικά γεγονότα.

netweek: Μια μεγάλη πρόκληση για μια μοντέρνα υπολογιστική δομή όπως είναι αυτή που διαθέτει ο ΟΠΑΠ, είναι η ανάγκη επεξεργασίας περισσότερων δεδομένων σε όσο γίνεται πιο μικρό χρονικό διάστημα. Με ποιο τρόπο, λοιπόν, αξιοποιείτε αυτή την τεράστια ποσότητα δεδομένων και πώς εκμεταλλεύεστε γι’ αυτό το σκοπό τα Big Data και τα Analytics;

Petr Jendrejcik: Συνεχίζουμε να εστιάζουμε περισσότερο στην ανάλυση και χρήση των δομημένων δεδομένων από ότι των αδόμητων (όπως είναι αυτά που προέρχονται από τα social media). Ωστόσο, παρακολουθούμε στενά όλες τις νέες τάσεις. Προχωρούμε στη δημιουργία ενός state- of-art Data Warehouse, κάτι που θα μας επιτρέψει να επεξεργαζόμαστε τα δεδομένα μας πολύ ταχύτερα και με πολύ μεγαλύτερη αξιοπιστία από ότι πριν. Επιτυγχάνοντας αυτό, θα μειώσουμε τους κύκλους λήψης αποφάσεων και θα μπορέσουμε να αντιδράσουμε με επιτυχία σε οποιαδήποτε πρόκληση προέλθει από την αγορά.


netweek: Αναπτύσσετε το λογισμικό σας in-house ή προτιμάτε να αναθέτετε αυτό το έργο σε τρίτες εταιρείες;

Petr Jendrejcik: Στόχος μας είναι το καλύτερο, οπότε κάνουμε και τα δύο. Αναμφίβολα, κάθε λύση έχει τα υπέρ και τα κατά της, οπότε επιλέγουμε συνδυασμούς που μας δίνουν αποτελέσματα κορυφαίας ποιότητας. Προτιμάμε την ανάπτυξη εφαρμογών εσωτερικά στις περιπτώσεις που διαθέτουμε αρκετή εσωτερική εμπειρογνωμοσύνη και χρειάζεται να υλοποιήσουμε μοναδικές επιχειρηματικές ανάγκες, οι οποίες απαιτούν πολύ συχνές τροποποιήσεις, κατά τη διάρκεια ζωής των αντίστοιχων εφαρμογών. Φυσικά, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η εσωτερική ανάπτυξη κοστίζει και ότι δεν τοποθετούμαστε στην αγορά ως μιας εταιρεία ανάπτυξης λογισμικού.

Για την υποστήριξη των μεγάλων μας επιχειρησιακών συστημάτων, όπου τα κοινά χαρακτηριστικά είναι πολύ καλά καθορισμένα, προτιμούμε να χρησιμοποιούμε ένα έτοιμο λογισμικό, το οποίο μπορεί να τροποποιηθεί εύκολα. Παράλληλα, θέλουμε γενικά να συνεργαζόμαστε με καταξιωμένες και πιστοποιημένες εταιρείες για την ανάπτυξη και υποστήριξη του λογισμικού που θα χρειαστούμε. Αν και εκμεταλλευόμαστε στην πράξη όλες τις διαθέσιμες επιλογές, ωστόσο, το να κρατάμε εσωτερικά τις δυνατότητες επιχειρηματικής ανάλυσης είναι πολύ σημαντικό, καθώς αυτό αποτελεί ένα μοναδικό επιχειρηματικό περιουσιακό στοιχείο.

netweek: Πιστεύετε ότι η τεχνολογία θα πρέπει να καθοδηγεί την επιχειρηματική στρατηγική ή το αντίστροφο; Το κτίσιμο μιας καλής σχέσης ανάμεσα στον CEO και τον CIO μπορεί να αποτελέσει κλειδί για την επιτυχία. Ποιος πιστεύετε ότι είναι ο καλύτερος τρόπος για να κτιστεί μια τέτοια σχέση;

Petr Jendrejcik: H τεχνολογία ασκεί σημαντική επίδραση στην επιχειρηματική στρατηγική, αλλά δεν αποτελεί τη σημαντικότερη κινητήρια δύναμη. Φυσικά, οι εντυπωσιακές εξελίξεις στην περιοχή των έξυπνων συσκευών μαζί με τη συνεχή ανάπτυξη του Internet (καλύτερο, ταχύτερο και περισσότερο αξιόπιστο, αλλά και με μεγαλύτερο όγκο διακινούμενων δεδομένων), οι πλατφόρμες cloud και τα κοινωνικά δίκτυα έχουν έναν αντίκτυπο στη χάραξη της επχειρηματικής στρατηγικής, ειδικά όσον αφορά τη βιομηχανία του online gaming. Συμφωνώ ότι μια καλή σχέση ανάμεσα στον CIO και στον CEO έχει ζωτική σημασία, ωστόσο δεν αρκεί αυτή από μόνη της για να εξασφαλίσει την επιτυχία. Χρειάζεται να κτίσεις παρόμοιες σχέσεις με όλα τα τμήματα της επιχείρησης (μάρκετινγκ, πωλήσεις, οικονομικό τμήμα, HR κ.λπ.).

Ο CIO χρειάζεται να δράσει ως βασικός διαχειριστής του εσωτερικού ΙΤ σε επίπεδο CxOs, για να έχει μια τακτική επαφή με αυτούς, για να εμπλέκεται στις πιο στρατηγικές αποφάσεις. Ο ρόλος του CIO αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για κάθε επιχείρηση σήμερα, καθώς χρειάζεται να έχει μια συνολική οπτική για όλες τις επιχειρηματικές ανάγκες για να προσφέρει τις βέλτιστες τεχνολογικές λύσεις, με γρήγορο, οικονομικό, ευέλικτο και εύχρηστο τρόπο.

netweek: Πόσο σημαντικό είναι η υπόλοιπη εταιρεία να κατανοεί τι συμβαίνει στη Διεύθυνση Πληροφορικής;

Petr Jendrejcik: Πιστεύω ότι πρέπει να υπάρχει αμοιβαία κατανόηση. Χρειάζεται να αλλάξεις την κλασική άποψη της εταιρείας για την εσωτερική Διεύθυνση Πληροφορικής, ότι αποτελεί μόνο ένα κέντρο κόστους, το οποίο δεν είναι ευέλικτο και διαθέτει μικρή ή καθόλου κατανόηση των επιχειρηματικών αναγκών. Είναι σημαντικό να βρεθεί μια κοινή γλώσσα επικοινωνίας με τους ανθρώπους της επιχείρησης για να υπάρχει μια αποτελεσματική επικοινωνία με αυτούς με έναν παραγωγικό τρόπο, καθώς αυτοί αποτελούν τους εσωτερικούς μας πελάτες και πρέπει να τους κρατήσουμε ικανοποιημένους για αμοιβαίο όφελός μας. Είμαστε οι μοχλοί και οι υποστηρικτές της ενσωμάτωσης της επιχειρηματικής στρατηγικής του ΟΠΑΠ. Και, όπως ανάφερα προηγουμένως, η καλή σχέση σε επίπεδο CxO αποτελεί κλειδί για κάθε CIO που θέλει να πετύχει.

netweek: Ποια είναι η τελευταία προσθήκη στο IT χαρτοφυλάκιο του ΟΠΑΠ; Τι IT projects σκοπεύετε να ενσωματώσετε στο μέλλον;

Petr Jendrejcik: Μόλις ξεκινήσαμε την εφαρμογή του κεντρικού πληροφοριακού συστήματος για τα VLTs (Video Lottery Terminals). Βρισκόμαστε, επίσης, στη διαδικασία επιλογής των κατασκευαστών για τα VLTs. Αυτό αποτελεί ένα μεγάλο project το οποίο θα τρέχει για τα δύο επόμενα χρόνια, αναμορφώνοντας την ελληνική αγορά τυχερών παιχνιδιών.

netweek: Ποιες πιστεύετε ότι είναι οι κυριότερες τάσεις που χαρακτηρίζουν το επιχειρηματικό τεχνολογικό πεδίο;

Petr Jendrejcik: Βιώνουμε μια επανάσταση να εξελίσσεται γύρω. Καθώς όλες οι εταιρείες γίνονται όλο και περισσότερο ψηφιακές, βρισκόμαστε μπροστά σε έναν αυξανόμενο αριθμό συνδεδεμένων συσκευών, χρειάζεται να προσαρμοστούμε στις εξειδικευμένες ανάγκες για το mobility, πρέπει να ανταποκριθούμε στη σύγχρονη επιχειρηματική κουλτούρα για ένα γραφείο χωρίς χαρτί και με υπηρεσίες cloud, αλλά, επίσης, πρέπει να ανταποκριθούμε στις αυξανόμενες ανάγκες για την ψηφιακή ασφάλεια. Τα δεδομένα θα συνεχίσουν να διογκώνονται και η άντληση πραγματικής αξίας από αυτό το μίγμα δομημένης και αδόμητης πληροφορίας, ενδιαφέρει πολύ όλες τις επιχειρήσεις. Ωστόσο, χρειάζεται να βρούμε ένα τρόπο για να διατηρήσουμε την ισορροπία ανάμεσα στην προστασία της ιδιωτικής ζωής και την ηθική από την μία και την ανάγκη αξιοποίησής τους για απόκτηση ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος από την άλλη.