Στην -φαινομενικά «ρηχή»- ρήση “του έδειχνα το φεγγάρι και εκείνος κοίταζε το δάχτυλο”, οι Γάλλοι δείχνουν να έχουν επιλέξει αναφανδόν το φεγγάρι, αφήνοντας το… δάχτυλο για όσους θεωρούν πως κατέχουν την απόλυτη γνώση και αντιλαμβάνονται τις αντίρροπες δυνάμεις που διαμορφώνουν την επόμενη ημέρα. Θεωρούν. Νομίζουν. Φαντασιώνονται. Όχι, όμως και ο Cédric Villani, Μαθηματικός και Βουλευτής του Γαλλικού Κοινοβουλίου, ο οποίος συνέταξε μια ολοκληρωμένη στρατηγική με βάση την οποία επιδιώκεται η ισχυρή ανάπτυξη της οικονομίας της τεχνητής νοημοσύνης της εκεί χώρας! Γνωρίζουν. Είναι βέβαιοι. Καθοδηγούν τις εξελίξεις με «όπλο» τους την τεχνολογία. Ορισμένα από τα στοιχεία που διαφοροποιούν το δάχτυλο από το φεγγάρι.

Χαρμολύπη». Ένας όρος που… σφήνωσε για τα καλά στο μυαλό μου προ αμνημονεύτων ετών, όταν μαθητής της Α’ Λυκείου παρακολουθούσα με σχετική επιφυλακτικότητα, άγνοια και αδημονία, ταυτόχρονα, για αυτό τον τόσο άγνωστο κόσμο, το μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών. Τότε, η αλήθεια είναι, πως το… ερμαφρόδιτο της φύσης του συγκεκριμένου όρου, αυτομάτως τον έκρινε ως απορριπτέο. Έκτοτε, βέβαια, μου έρχεται στο νου σε καθημερινή βάση, ακόμη και σε πολλαπλές όσο και διαδοχικές περιπτώσεις σε χρονικό διάστημα ελάχιστων λεπτών. Και δεν αναφέρομαι καν στα μικρά ή τα ασήμαντα…

Έτσι και στην περίπτωση της Γαλλικής κυβέρνησης, η οποία εδώ και μια διετία έχει εκφράσει σε όλους τους τόνους την πρόθεσή της να αποτελέσει το παγκόσμιο hub για την τεχνολογία της τεχνητής νοημοσύνης (Artificial Intelligence – AI). Μια περίπτωση η οποία, φυσικά, και δεν έμεινε στα χαρτιά, ούτε αποτέλεσε μια ακόμη… πομφόλυγα στις τόσες άλλες που εκστομίζουν με περισσή ευκολία οι πολιτικοί απανταχού της γης. (Τυχόν ομοιότητες με εντός των συνόρων καταστάσεις και περιπτώσεις, είναι απλές συμπτώσεις…).

Ειρήσθω εν παρόδω, ήδη από διετίας, η χώρα διαθέτει μια από τις μεγαλύτερες κοινότητες machine learning και τεχνητής νοημοσύνης, ενώ τουλάχιστον 200 AI startups δραστηριοποιούνται εκεί.

Τι έκανε, λοιπόν, η Γαλλική κυβέρνηση προκειμένου να περάσει από την θεωρία στην πράξη, στην προσπάθειά της να καταστεί το ΑΙ επίκεντρο της οικουμένης; Φυσικά, δεν έμεινε στο… πιασιάρικο marketing σλόγκαν: “France is AI”. Αντιθέτως, ακολούθησε την οδό της λογικής, επιλέγοντας να επεξεργαστεί και διαμορφώσει μια καλά μελετημένη στρατηγική που θα βασίζεται σε απτά στοιχεία και όχι σε θεωρήματα ή εικασίες, με εξίσου ρεαλιστικούς στόχους βάσει της οποίας θα κινηθεί ολόκληρη η χώρα κατά τα προσεχή χρόνια. Υπό αυτό το πρίσμα ανέθεσε στον διάσημο μαθηματικό και μέλος του Γαλλικού κοινοβουλίου, Cédric Villani, να συντάξει την σχετική στρατηγική. Μια λεπτομέρεια: Τα κύρια αντικείμενα ερευνητικού ενδιαφέροντος του κ. Villani βρίσκονται στην θεωρία της κίνησης (εξισώσεις Boltzmann και Vlasov, με τις αντίστοιχες παραλλαγές τους), αλλά και των βέλτιστων μεταφορών, με τις ανάλογες εφαρμογές της. Την ίδια στιγμή ενδιαφέρεται για θέματα και προβλήματα τα οποία συνδυάζουν μια σειρά (ακόμη και το σύνολο) από ζητήματα, όπως λ.χ. την εξέλιξη μερικώς διαφορικών εξισώσεων, την μηχανική των ρευστών, την στατιστική μηχανική, την θεωρία των πιθανοτήτων, την ομαλή και μη “μετρική” Ριμαννιακή γεωμετρία, τις λειτουργικές ανισότητες με γεωμετρικό περιεχόμενο κ.ά. Μια ακόμη πτυχή της παρουσίας του κ. Villani, πέραν της ευρύτατης επιστημονικής του επάρκειας; Είναι κάτι λιγότερο από 45 ετών.

«Χαρά» λοιπόν, για το γεγονός ότι ορισμένοι ηγέτες έχουν την προνοητικότητα, την διορατικότητα και την οξύνοια να στραφούν στις ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις προκειμένου να διαμορφώσουν σε στέρεες βάσεις γνώσης το μέλλον της κοινωνίας και της χώρας τους. Κι αυτό, συμβαδίζοντας με την ηλικία, το γνωστικό τους υπόβαθρο και τα ενδιαφέροντά τους, μακριά από φεϊβοριτισμούς, μονότονα κλισέ, ιδέες και στερεότυπα βγαλμένα από την… ναφθαλίνη. (Επανάληψη μήτηρ πάσης μαθήσεως: Τυχόν ομοιότητες με εντός των συνόρων καταστάσεις και περιπτώσεις, είναι απλές συμπτώσεις…).

Όσο για την «λύπη», ασφαλώς και αναφέρομαι στα εν Ελλάδοις τεκταινόμενα, την κατεύθυνση που έχει λάβει (;) η κοινωνία μας, τα γνωστικά αντικείμενα που προωθούνται και προάγονται εκ μέρους της Πολιτείας, το περιεχόμενο των σπουδών, η (σχεδόν παντελής) έλλειψη στοιχείων της γνώσης έντασης από το εν γένει εκπαιδευτικό μας σύστημα και πλείστα άλλα ζητήματα. Ουσιαστικά, το «φεγγάρι» της εισαγωγής ταυτίζεται με την παρουσία ενός σύγχρονου οράματος, μιας “φρέσκιας” προοπτικής, ενός σκεπτικού που εδράζεται σε στοιχεία όχι απλά “σημερινά”, αλλά “αυριανά”, “μεθαυριανά” και ακόμη παραπέρα. Το Netweek απευθύνθηκε στον κ. Villani προκειμένου να μας αναλύσει το σκεπτικό που διαπνέει την ολοκληρωμένη Αrtificial Ιntelligence στρατηγική της χώρας του, καθώς επίσης και τους στόχους της, τους τομείς άμεσου ενδιαφέροντος, αλλά και τις ΑΙ προοπτικές που διανοίγονται για την Γαλλία. Ένα… ταξίδι απόλυτης «χαρμολύπης».


    NW: Κύριε Villani, μπορείτε να κάνετε μια σύντομη ιστορική αναδρομή αναφορικά με τον δρόμο που έχει διανύσει η Γαλλική κυβέρνηση από το 2016 όταν και εξέφρασε το ενδιαφέρον της να αποτελέσει παγκόσμιο AI hub μέχρι την αποτύπωση μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής προσέγγισης για την εν λόγω τεχνολογία πριν από μερικές μόλις εβδομάδες;

Cédric Villani: Η αλήθεια είναι πως τα πάντα έχουν ως σημείο εκκίνησης, όσο και αναφοράς, τον Πρόεδρο της χώρας, Emmanuel Macron, καθώς εκείνος έθεσε τον τόνο δηλώνοντας πως επιθυμεί η Γαλλία να αποτελέσει ένα start-up έθνος, το οποίο θα σκέφτεται και θα κινείται με αντίστοιχη start-up λογική! Αποτέλεσε ευτυχές γεγονός ότι ο κ. Macron διέκρινε ταχύτατα πως η καινοτομία έπρεπε να αποτελέσει έναν από τους “πυλώνες” εξόδου της Γαλλίας από το οικονομικό τέλμα στο οποίο και περιδίνονταν εδώ και καιρό. Παράλληλα αποτελεί και τρόπο ενεργής αντιμετώπισης της ανεργίας που κινείται σε -σχετικά- υψηλά επίπεδα. Μάλιστα, η συγκυρία είναι ευνοϊκή, καθώς από την μια υπάρχει η αλματώδης εξέλιξη και σταδιακή ωρίμανση ταυτόχρονα της τεχνητής νοημοσύνης και του machine learning, των δομών, προϊόντων και εφαρμογών τους και από την άλλη πλευρά η Γαλλία υπολείπεται σε τεχνολογικά μεγέθη και δεδομένα σε διεθνές επίπεδο.

Για παράδειγμα, η χώρα μας καταλαμβάνει την 22η θέση σε παγκόσμιο επίπεδο στην ετήσια μελέτη-κατάταξη Ψηφιακού Ανταγωνισμού (World Digital Competitiveness) του Institute for Management Development (IMD), ενός κορυφαίου business school που εδρεύει στην Λωζάνη της Ελβετίας. Την ίδια στιγμή, το 2016 η Γαλλία κατετάγη 3η στην Ευρώπη σε επίπεδο προσέλκυσης κεφαλαίων (3,16 δισεκατομμύρια δολάρια) προς επένδυση από venture capitals που κατευθύνονται σε startup επιχειρήσεις. Άρα, το πεδίο ανάπτυξης είναι υπαρκτό, και άρα απομένει να λάβουν χώρα οι αναγκαίες κινήσεις, στρατηγικές και δράσεις προκειμένου να εκμεταλλευτείς το σχετικό timing. Η κυβέρνηση Macron προσδιόρισε εγκαίρως πως η τεχνολογική καινοτομία αποτελεί την οδό μέσω της οποίας θα κινηθεί στο εγγύς μέλλον ώστε να… γευτεί τους “καρπούς” της ανάπτυξης. Για αυτό και έλαβε άμεσες αποφάσεις που θα διευκόλυναν την μετάβαση προς αυτή την κατεύθυνση, όπως λ.χ. την δραστική επέκταση των διαθέσιμων κεφαλαίων προς τις startup επιχειρήσεις, φορολογικές αλλαγές για την ενθάρρυνση πολλαπλάσιων ιδιωτικών επενδύσεων, την περαιτέρω υποστήριξη δράσεων και πρωτοβουλιών που αναλαμβάνει ο ιδιωτικός τομέας κ.ά. Αποτέλεσμα; Το εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου του 2017, οι επενδύσεις προς νεοφυείς επιχειρήσεις στην Γαλλία να αυξηθούν κατά 26% εν συγκρίσει με το αμέσως αντίστοιχο περυσινό χρονικό διάστημα!

    Η στρατηγική που εκπονήσατε στοχεύει σε συγκεκριμένες καθετοποιημένες αγορές και τομείς ή διαπνέεται από μια πιο “ανοικτή” λογική;

Δεν θεωρήσαμε σκόπιμο να πειραματιστούμε, τουλάχιστον σε αυτή την φάση, σε ευρείς ορίζοντες, καθώς θέλαμε να δομήσουμε ένα λειτουργικό “περίβλημα” στους κόλπους του οποίου θα ενταχθούν ομαλά ορισμένοι εκ των πλέον αποδοτικών όσο και δυναμικών τομέων της εθνικής μας οικονομίας. Θελήσαμε να εκμεταλλευτούμε τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της οικονομίας μας, αλλά και τις εν γένει περιοχές όπου διακρινόμαστε για την αρτιότητα των προϊόντων και υπηρεσιών μας ως έθνος. Υπό αυτό το πρίσμα, επιλέξαμε να εστιάσουμε την προσοχή μας σε συνολικά τέσσερις περιοχές στρατηγικής ανάπτυξης. Πρόκειται για την υγεία, το περιβάλλον, τις μεταφορές και το mobility ευρύτερα, καθώς επίσης και την ασφάλεια σε συνδυασμό με την άμυνα. Εάν κάποιος εξετάσει με λεπτομέρεια τους συγκεκριμένους τομείς, θα διαπιστώσει πως συγκεντρώνουν τρία βασικά χαρακτηριστικά: Κατ’ αρχήν, η λειτουργία τους είναι καίριας σημασίας για την ίδια την κοινωνία και την ευημερία της. Δευτερευόντως, δύναται να αποτελέσουν το επίκεντρο έντονου επενδυτικού ενδιαφέροντος εκ μέρους πλήθους stakeholders, δημόσιων και ιδιωτικών. Τέλος, απαιτούν ισχυρή ώθηση με ένα πλέγμα δράσεων και “επιθετικών” αναπτυξιακών πρωτοβουλιών εκ μέρους της Πολιτείας.


    Να υποθέσουμε πως έχετε επεξεργαστεί και την ανάλογη επιχειρηματική στρατηγική για κάθε έναν από τους τέσσερις τομείς άμεσου ενδιαφέροντος ξεχωριστά;

Πράγματι, κινηθήκαμε με βάση την ανάπτυξη ξεχωριστής στρατηγικής για κάθε κατηγορία, αφού κατ’ αυτό τον τρόπο ευνοείται η δημιουργία και η εν γένει διαμόρφωση των οικοσυστημάτων που στηρίζονται σε διαφορετικές τομεακές αλλαγές. Γι’ αυτό και προκρίναμε την λογική πως η τεχνητή νοημοσύνη δεν θα πρέπει να αναπτύσσεται ως στόχος ή ως αυτοσκοπός, αλλά πρέπει να αποτελεί έναν τρόπο για να διοχετεύσει αυτή την ενέργεια προκειμένου να αναπτύξει πρακτικές εφαρμογές και χρήσεις που συμβάλλουν στη βελτίωση των οικονομικών μας επιδόσεων, συνεισφέροντας ανάλογα και στο ευρύτερο δημόσιο συμφέρον. Τέτοιο, για παράδειγμα μπορεί να είναι η έγκαιρη ανίχνευση ασθενειών, η επίτευξη αστικών συγκοινωνιών δίχως τις εκπομπές ρύπων κ.ά. Αυτά τα ποικίλα ζητήματα επιχειρηματικής πολιτικής και οι προκλήσεις μπορεί να υπερβαίνουν τα όρια της τεχνητής νοημοσύνης, εντούτοις όμως μπορεί και να συμβάλουν στην εξασφάλιση ενός ώριμου χώρου αναπαραγωγής που θα οδηγήσει στην περαιτέρω ανάπτυξή της. Το δεύτερο κυρίαρχο χαρακτηριστικό αυτής της στρατηγικής είναι η δημιουργία πλατφορμών που θα μπορούν να αξιοποιηθούν και μοιραστούν από κοινού από ποικίλες αγορές και καθετοποιημένους τομείς, οι οποίες ασφαλώς και θα πρέπει να παρέχουν ασφαλή και προσαρμοσμένη πρόσβαση για το σύνολο των διαφορετικών συμμετεχόντων (λ.χ. ερευνητές, εταιρείες, δημόσιες αρχές) σε αυτά τα οικοσυστήματα, σε χρήσιμα δεδομένα για την ανάπτυξη του ΑΙ, καθώς επίσης και για τους πόρους λογισμικού και την εκτεταμένη υπολογιστική υποδομή. Οι εν λόγω πλατφόρμες θα πρέπει να επιτρέπουν στους διάφορους εμπλεκόμενους φορείς να αναπτύξουν νέες λειτουργίες, οι οποίες να προσαρμόζονται στις ιδιαιτερότητες κάθε τομέα ξεχωριστά. Τέλος, ο εξορθολογισμός της ΑΙ καινοτομίας με την ταυτόχρονη ευθυγράμμισή της με την υλοποίηση sandboxes καινοτομίας κρίνεται ως ζωτικής σημασίας διαδικασία.

Περιλαμβάνει δε, τρία βασικά χαρακτηριστικά: Την προσωρινή χαλάρωση ορισμένων κανονιστικών περιορισμών, προκειμένου να απελευθερωθεί η επίτευξη της καινοτομίας, την στήριξη των συμμετεχόντων κατά την διαδικασία αντιμετώπισης των υποχρεώσεών τους, καθώς επίσης και τους απαιτούμενους πόρους για την χρήση σε δοκιμές πεδίου.

    Συμμερίζεστε την άποψη πως οι Ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να διατηρήσουν μια ξεκάθαρη στάση αναφορικά με την μεταφορά των δεδομένων εκτός της Κοινότητας; Θεωρείτε πως η συγκεκριμένη πολιτική πρέπει να σχεδιαστεί με στόχο τη διασφάλιση της κυριαρχίας των δεδομένων;

Τάσσομαι αναφανδόν υπέρ αυτής της προσέγγισης. Ξέρετε, εάν επιχειρήστε να δείτε την συνολικότερη εικόνα, θα διαπιστώσετε πως κάθε χώρα, ανεξαρτήτως του βαθμού ωριμότητάς τους στο επίπεδο του ΑΙ αναπτύσσει εκ διαμέτρου αντίθετες στρατηγικές. Έτσι, λοιπόν, πολύ προηγμένες χώρες στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, όπως λ.χ. οι ΗΠΑ, Κίνα κ.ά., αλλά και οι δυναμικά αναδυόμενες δυνάμεις, όπως είναι η Αγγλία, το Ισραήλ, ο Καναδάς κ.ά. ακολουθούν διαφορετικούς δρόμους σε ότι έχει να κάνει με την πολιτική που ακολουθούν. Από την πλευρά της, η Γαλλία, δεν θα αναζητήσει να αναπτύξει μια… Ευρωπαϊκή εκδοχή της Google. Κάθε άλλο! Αντιθέτως, θα επιχειρήσουμε να σχεδιάσουμε και να εφαρμόσουμε το δικό μας, προσωποποιημένο μοντέλο που ανταποκρίνεται στις ιδιαίτερες ανάγκες και απαιτήσεις μας. Αποτελεί κοινά αποδεκτό τόπο πως μια ευρεία γκάμα από χρήσεις και εφαρμογές βασίζονται στον βαθμό διαθεσιμότητας των ίδιων των δεδομένων. Αυτή, λοιπόν, η παραδοχή αποτελεί το κύριο σημείο αναφοράς της ΑΙ στρατηγικής μας. Στο σημερινό οικονομικό περιβάλλον, μόλις ελάχιστες μεγάλες επιχειρήσεις και οργανισμοί δείχνουν να απολαμβάνουν σχετικά κέρδη από την χρήση των εν λόγω δεδομένων.

Τι πρέπει να αλλάξει; Μα, να ενισχυθεί ξεκάθαρα ο βαθμός πρόσβασης και εν γένει κυκλοφορίας των δεδομένων. Κατ’ αυτό τον τρόπο, θα επιτευχθεί μια ισορροπημένη διάχυση της ισχύος, επεκτείνοντας τα σχετικά πλεονεκτήματα σε κρατικές ή δημόσιες υπηρεσίες και αρχές, μικρότερους εταιρικούς και επιχειρηματικούς “παίκτες” κ.ο.κ. Βέβαια, προκειμένου αυτό να λάβει χώρα, θα πρέπει νωρίτερα η Πολιτεία να εισάγει νέους τρόπους και μεθόδους παραγωγής, διαμοιρασμού και διακυβέρνησης των δεδομένων, με απώτερο σκοπό να τα καταστήσει ως κοινό αγαθό. Διαδικασία, η οποία περιλαμβάνει μια σειρά από στάδια όσο και μεταβλητές, όπως λ.χ. ενθαρρύνοντας επιχειρήσεις να μοιράζονται και να αποθηκεύουν τα δεδομένα τους, με την Πολιτεία να λειτουργεί ως έμπιστο τρίτο μέλος.

Μάλιστα, σε ορισμένες περιπτώσεις οι Αρχές θα είναι σε θέση ακόμη και να επιβάλλουν το άνοιγμα συγκεκριμένων δεδομένων για λόγους δημόσιου συμφέροντος. Ξέρετε, παρουσιάζει ένα σχετικό ενδιαφέρον και το τι συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη, καθώς μια σειρά από μεταρρυθμίσεις που λαμβάνουν χώρα αυτή τη στιγμή αναμένεται να διασφαλίσουν σαφώς μεγαλύτερο βαθμό πρόσβασης, καθώς επίσης και διευρυμένη κινητικότητα των ίδιων των δεδομένων. Η επερχόμενη αναθεώρηση των Κοινοτικών Οδηγιών αναφορικά με την επαναχρησιμοποίηση των πληροφοριών που σχετίζονται με τον δημόσιο τομέα αναμένεται να επιταχύνουν την διαδικασία “ανοίγματος” των δημόσιων δεδομένων, καθώς επίσης και της θέσπισης των όρων και των συνθηκών που θα διέπουν την πρόσβαση σε προσωπικά δεδομένα σε ευρύτερο περιβάλλον δημόσιου ενδιαφέροντος. Επιπροσθέτως, θα επιτρέψουν το text και data mining, καθιστώντας την δημόσια έρευνα ως μια ακόμη πιο ανταγωνιστική διαδικασία. Την ίδια στιγμή, η ΑΙ στρατηγική μας επωφελείται από τα υψηλού προστατευτισμού στάνταρντ που εισάγονται οσονούπω με την εφαρμογή των Κοινοτικών κανονισμών του General Data Protection Regulation (GDPR).


    Κύριε Villani, πώς θα χαρακτηρίζατε το καθεστώς που επικρατεί περί της τεχνητής νοημοσύνης στην Γαλλία; Εκκινώντας από την εκπαίδευση, περνώντας από την έρευνα και καταλήγοντας στον επιχειρηματικό στίβο;

Θεωρώ πως βρισκόμαστε σε ένα μεταβατικό στάδιο, το οποίο ωστόσο δεν χαρακτηρίζεται από αντίστοιχο βαθμό προόδου ή ωριμότητας. Και εξηγούμαι: Η Γαλλία διαθέτει το σύνολο των απαιτούμενων στοιχείων και χαρακτηριστικών που θα της επιτρέψουν να ξεχωρίσει ως μια εκ των πλέον προηγμένων χωρών σε ολόκληρο τον κόσμο στο επίπεδο του ΑΙ. Παρόλα αυτά, το σύνολο των εμπλεκόμενων πλευρών (επιχειρήσεις και ακαδημαϊκά δίκτυα)… υποφέρουν από την έλλειψη ορατότητας των τεκταινόμενων πρωτίστως εντός των ίδιων μας των συνόρων. Βλέπετε, οι μεγάλου μεγέθους επιχειρήσεις συχνά-πυκνά επιλέγουν να στηριχτούν σε διεθνώς καθιερωμένους ΑΙ “παίκτες”, αντί να εμπιστευτούν το αρκούντως ικανό εγχώριο δυναμικό στον εν λόγω τομέα. Ξέρετε, σε αυτή την πραγματικότητα ξεχωρίζουν δύο βασικοί λόγοι: Είτε δεν έχουν την απαιτούμενη γνώση σχετικά με τον διαθέσιμο γνωστικό πλούτο και τις ικανότητες που μπορούν να απολαύσουν στην Γαλλία ή γιατί επιλέγουν να ακολουθήσουν μια περισσότερο προσεκτική προσέγγιση. Γι’ αυτό και απώτερος σκοπός μας είναι να διασυνδέσουμε τα κεντρικά μέλη της Γαλλικής ΑΙ σκηνής, υπό μια ενιαία όσο και ισχυρή μορφή, που θα περιλαμβάνει από πιστοποιήσεις μέχρι βραβεία καινοτομίας που θα σχετίζονται με τις πλέον ξεχωριστές λύσεις τεχνητής νοημοσύνης, έτσι ώστε να είναι σε θέση να προσελκύσουν πιθανούς ενδιαφερόμενους κι αγοραστές.

Η συγκεκριμένη προσέγγιση πρέπει επίσης να τεθεί παράλληλα με μια πιο οργανωμένη στρατηγική ενίσχυσης της ζήτησης για την τεχνητή νοημοσύνη, αλλά και υποδοχής της, η οποία θα μπορούσε να συνεπάγεται τη δημιουργία ενός one stop shop, που θα αποσκοπεί στην διευκόλυνση και την καθοδήγηση των δυνητικών ΑΙ αγοραστών, προκειμένου να περιγράψουν τις απαιτήσεις τους πιο αποτελεσματικά και να εξακριβώσουν ποιες εταιρείες θα μπορούσαν να ανταποκριθούν καλύτερα στις ανάγκες τους. Σε επίπεδο ακαδημαϊκής έρευνας, μπορεί η Γαλλία να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή σε ότι αφορά τους τομείς των μαθηματικών και της τεχνητής νοημοσύνης, εντούτοις όμως η επιστημονική πρόοδος δεν μεταφράζεται συχνά σε ολοκληρωμένες όσο και άρτιες βιομηχανικές, αλλά και οικονομικές εφαρμογές. Η αλήθεια είναι πως έχουμε “πληγεί” από μια έντονη φυγή επιστημόνων και “εγκεφάλων” και δη προς τις ΗΠΑ. Το περίφημο brain drain. Κάτι που εξ’ όσων γνωρίζω συμβαίνει και στην χώρα σας. Αποτέλεσμα; Οι εν γένει δυνατότητες σε ότι αφορά την τεχνητή νοημοσύνη και την επιστήμη των δεδομένων καταλήγουν “φτωχότερες” και σίγουρα κινούνται σε σαφώς πιο χαμηλότερα επίπεδα απ’ ότι ζητείται από τις ίδιες τις περιστάσεις και τις αυξημένες απαιτήσεις.

Σε μια προσπάθεια, λοιπόν, να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο αποφασίσαμε να φέρουμε κοντά τους ακαδημαϊκούς στα διεπιστημονικά ερευνητικά ιδρύματα για την τεχνητή νοημοσύνη. Κάτι, που θα λαμβάνει χώρα σε έναν επαρκή αριθμό ανώτερων δημόσιων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Οι εν λόγω ομάδες θα απαρτίζονται, μεταξύ άλλων, από ερευνητές, μηχανικούς και σπουδαστές, οι οποίοι θα εντοπίζονται σε ολόκληρη την χώρα. Μάλιστα, κάθε ένας εξ’ αυτών θα έχει μια ειδίκευση σε συγκεκριμένες πτυχές του τομέα της τεχνητής νοημοσύνης και με πολύ έντονη έμφαση σε μια διεπιστημονική προσέγγιση, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών επιστημόνων. Πρώτα απ’ όλα, ζωτικής σημασίας κρίνεται η προσέλκυση γηγενών, όσο και διεθνών ακαδημαϊκών, οπότε τα εμπλεκόμενα εκπαιδευτικά ιδρύματα οφείλουν να δημιουργήσουν ένα ελκυστικό περιβάλλον εργασίας, προκειμένου να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά ο ανταγωνισμός που προέρχεται από την πλευρά των πολυεθνικών τεχνολογικών γιγάντων.

Ως εκ τούτου, θα πρέπει να δομηθούν και να λειτουργήσουν ως “ελεύθερες ζώνες ΑΙ”, με την ταυτόχρονη δραστική μείωση των πάσης φύσεως γραφειοκρατικών όσο και διοικητικών διατυπώσεων σε ολόκληρο το εύρος της λειτουργίας των συγκεκριμένων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, την σημαντική αύξηση του ύψους των μισθών, αλλά και την άμεση υποστήριξη της εν γένει βελτίωσης της ποιότητας διαβίωσης και ζωής! Τα εν λόγω εκπαιδευτικά ιδρύματα θα μπορούσαν να προσφέρουν θέσεις πλήρους απασχόλησης, καθώς επίσης και ένα “προνομιακό” καθεστώς μεσολάβησης και προαγωγής για ερευνητές που αποφασίζουν να παραμείνουν σε αυτά επί μακρόν. Σημαντικό είναι να υπάρξει επιτυχής προσέλκυση ιδιωτικών εταίρων, όπως λ.χ. μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι και αναδυόμενες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, startup εταιρείες κ.ά., οι οποίες με την σειρά τους θα είναι σε θέση να παρέχουν “φρέσκιες” λύσεις AI, επιτρέποντάς τους να εκπαιδεύσουν τους μηχανικούς τους, να προσλάβουν μηχανικούς υψηλής ποιότητας, αλλά και να δημιουργήσουν ή να εδραιώσουν μελλοντικές τεχνολογικές εξελίξεις.

Έχουν ήδη “παραχθεί” αρκετές ιδέες προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της συνολικότερης ΑΙ προσπάθειας της Γαλλίας, όπως λ.χ. θα μπορούσε να παρασχεθεί μια σειρά επιλογών που θα επιτρέπουν στους ενδιαφερόμενους να συμμετάσχουν σε μια πιο εξατομικευμένη βάση, με εξατομικευμένες συμβάσεις-πλαίσια που προβλέπουν μια απλή όσο και ταχεία διαδικασία συνεργασίας, που θα διέπεται από fast track λογική. Αυτά τα ινστιτούτα θα πρέπει να επενδύσουν σημαντικά προκειμένου να αυξήσουν την προσφορά ελκυστικών όσο και διαφοροποιημένων προγραμμάτων κατάρτισης για την τεχνητή νοημοσύνη. Είναι αυτονόητο πως η παρουσία διεθνούς φήμης ακαδημαϊκών με την υποστήριξη ομάδων υψηλού επιπέδου, η δυνατότητα αλληλεπίδρασης με κορυφαίες εταιρείες με διεθνή υπόσταση και αναγνωρισιμότητα μέσω της προσφοράς πρακτικής άσκησης και την διεξαγωγή διαγωνισμών καινοτομίας, η ύπαρξη πολυεπιστημονικών προγραμμάτων κατάρτισης με κοινά πτυχία και υποτροφίες για μεταπτυχιακό και διδακτορικό δίπλωμα, συμβάλουν καταλυτικά στην ενδυνάμωση της ΑΙ πραγματικότητας στην χώρα μας, ενώ και ο αριθμός των φοιτητών που θα καταρτίζονται σε αυτά τα ακαδημαϊκά ιδρύματα θα… εκτοξευτεί.

    Έχετε κάποια ένδειξη ή θετική αντίδραση εκ μέρους του επιχειρηματικού κόσμου απέναντι στους ευρύτερους ΑΙ σχεδιασμούς σας;

Πράγματι, κατά την διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων μια σειρά από επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον ευρύτερο ΙΤ κλάδο ανακοίνωσαν σχετικές κινήσεις που άπτονται της ενεργούς υποστήριξης των ΑΙ πρωτοβουλιών της Γαλλικής κυβέρνησης. Συγκεκριμένα, οι Samsung και Deep Mind της Google σχεδιάζουν την άμεση δημιουργία ερευνητικών κέντρων με έδρα τους το Παρίσι, ενώ η Fujitsu από την πλευρά της θα προβεί στην επέκταση του υφιστάμενού της ερευνητικού κέντρου στην ίδια πόλη. Βέβαια, θα πρέπει να υπογραμμιστεί πως οι εν λόγω ανακοινώσεις έρχονται ως συνέχεια αντίστοιχων κινήσεων των Google και Facebook, οι οποίες πριν από λίγο καιρό δημοσιοποίησαν την πρόθεσή τους να αυξήσουν τις επενδύσεις τους στα AI labs που ήδη διαθέτουν στο Παρίσι. Αν μη τι άλλο, τα δείγματα είναι ικανοποιητικά, τα μηνύματα ισχυρά και αυτοί που τα εκπέμπουν αρκούντως σημαντικοί “παίκτες” της διεθνούς ΙΤ σκηνής.