“Blockchain στην αγορά των τηλεπικοινωνιών;”, ενδεχομένως να αναρωτηθείτε. Κι όμως, οι πάροχοι telco υπηρεσιών εξετάζουν τρόπους αξιοποίησής του προκειμένου να “τρέξουν” αποδοτικότερα τα δίκτυά τους, προσφέροντας νέες υπηρεσίες.

Μπορεί οι πιθανές εφαρμογές για blockchain να φαίνεται ότι κυμαίνονται από το μακρινό έως το φανταστικό, ωστόσο η εν λόγω τεχνολογία ήδη διερευνάται από τηλεπικοινωνιακούς παρόχους σε ολόκληρο τον κόσμο, ως παράγοντας ροής νέων εσόδων, αλλά και μελλοντικής συνδεσιμότητας.

Το blockchain αποτελεί μια κατανεμημένη βάση δεδομένων που διατηρεί μια λίστα εγγραφών με την επωνυμία “blocks” σε οποιοδήποτε είδος συναλλαγής μεταξύ των συναλλασσόμενων πλευρών. Λαμβάνοντας υπόψιν ότι η εν λόγω βάση δεδομένων είναι κατανεμημένη σε peer-to-peer δίκτυα και όχι αποθηκευμένα σε ένα και μόνο server, κρίνεται ως ιδιαίτερα ανθεκτική σε απόπειρες παραβίασης και εν γένει αποτυχίες. Κάθε φορά που πραγματοποιείται μια νέα συναλλαγή εντός του δικτύου, δημιουργείται μια νέα εγγραφή και αποθηκεύεται σε όλους τους κόμβους που βρίσκονται εντός του. Κάθε συμμετέχων στο blockchain είναι σε θέση να δει αυτά τα αρχεία. Όσο για την ικανότητα της ασφαλούς καταγραφής συναλλαγών με αυτόν τον τρόπο θα μπορούσε να αποτελέσει πλεονέκτημα για τους παρόχους τηλεπικοινωνιών που αναζητούν τρόπους ώστε να διαχειριστούν ολοένα και πιο πολύπλοκες συναλλαγές. Πόσο, μάλλον, από τη στιγμή κατά την οποία η εποχή του 5G και οι ΙοΤ προσεγγίσεις επιδιώκουν να εγκατασταθούν στην ψηφιακή αλυσίδα αξίας.

Ένας τηλεπικοινωνιακός πάροχος θα μπορούσε να προγραμματίσει αυτό το είδος βάσης δεδομένων προκειμένου να διαχειριστεί δεδομένα γύρω από μια συγκεκριμένη εφαρμογή. Ανάλογα με τις απαιτήσεις, το blockchain θα μπορούσε να είναι δημόσιο και ανοιχτό σε οποιονδήποτε ή ιδιωτικό και προσιτό μόνο στους επιλεγμένους συμμετέχοντες του τηλεπικοινωνιακού δικτύου, όπως λ.χ. οι συνεργάτες και οι πελάτες. Κάθε συμμετέχων στο τηλεπικοινωνιακό blockchain μπορεί στη συνέχει να σχηματίσει έναν κόμβο σε αυτό διαθέτοντας πρόσβαση στο σύνολο των αρχείων. Αποτέλεσμα; Να ανοίγεται ένα ευρύ φάσμα πιθανών περιπτώσεων χρήσης που εμπίπτουν σε δύο μεγάλες κατηγορίες ροής νέων εσόδων, βελτιώνοντας τις εσωτερικές διαδικασίες. Μια από αυτές τις περιπτώσεις χρήσης, η ταυτότητα ως υπηρεσία, αποτελεί παράδειγμα της νέας διαδρομής που θα μπορούσαν να λάβουν οι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι. Βέβαια, θα πρέπει να θεωρείται ως δεδομένο πως θα έχουν να ανταγωνιστούν πλήθος από άλλους telco “παίκτες”.

Ήδη, σήμερα, δεν λείπουν από τη διεθνή αγορά startup εταιρείες που υλοποιούν λύσεις διαχείρισης ταυτότητας, διαθέτοντας αποθηκευμένα τα στοιχεία της άδειας οδήγησης και τα αντίστοιχα του διαβατηρίου σε blockchain. Έτσι, λοιπόν, στην περίπτωση κατά την οποία ο χρήστης θα κληθεί να δείξει την ταυτότητά του όταν νοικιάζει ένα αυτοκίνητο, δεν θα χρειάζεται απαραίτητα να το έχει μαζί του, μιας και θα το έχουν αποθηκευμένο σε blockchain. Εάν διαθέτουν το blockchain κλειδί μαζί τους, τότε αυτομάτως μπορούν να επαληθεύσουν τον… εαυτό τους! Αλήθεια, δεν διακρίνετε μια εφαρμογή την οποία θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν ως ολοκληρωμένη υπηρεσία οι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι; Η virtual ταυτότητα θα μπορεί να αποθηκευτεί στην φορητή τηλεφωνική συσκευή του χρήστη με τη μορφή μιας εφαρμογής που παρέχεται από τον τηλεπικοινωνιακό πάροχο. Οπότε, το… μπαλάκι πέφτει στους τελευταίους και δη στα εμπορικά τμήματα και αυτά του marketing ώστε να το “πακετάρουν” και παρέχουν ως μια ολοκληρωμένη υπηρεσία. Μάλιστα, το γεγονός ότι έχουν ήδη επεξεργαστεί άπειρα δεδομένα αναρίθμητων χρηστών, τους προσθέτει μια έξωθεν καλή μαρτυρία αναφορικά με την αξιοπιστία και εχεμύθειά τους στην διαχείριση και χρήση “ευαίσθητων” πληροφοριών.

Άλλες εφαρμογές του blockchain θα μπορούσαν να συμβάλουν καταλυτικά στην επίλυση υφιστάμενων προβλημάτων και εν γένει ζητημάτων που άπτονται του δικτύου. Ένα από αυτά είναι η διαχείριση απάτης και το mitigation. Για παράδειγμα, η τρέχουσα μεταφορά δεδομένων των ίδιων των χρηστών μεταξύ των οικιακών δικτύων και των αντίστοιχων δικτύων περιαγωγής κρίνεται ως αργή. Το γεγονός ότι το οικιακό δίκτυο δεν μπορεί να λαμβάνει αρχεία συναλλαγής από το εξωτερικό σημαίνει ότι η απάτη γύρω από την περιαγωγή δεν μπορεί να εντοπιστεί παρά μόνο αφού έχει προκαλέσει σημαντική ζημία! Κατάσταση που… τροφοδοτείται και από την ύπαρξη διαφορετικών συστημάτων διαχείρισης της περιαγωγής. Η δε ταχύτητα των εν λόγω συστημάτων σταμάτησε να συμβαδίζει με την ραγδαία αύξηση των ταξιδιών στο εξωτερικό και κατά συνέπεια την αναγκαιότητα αξιοποίησης της περιαγωγής.

Τελευταία, η μεταφορά πληροφοριών περιαγωγής [μεταξύ των ίδιων των τηλεπικοινωνιακών παρόχων] έχει γίνει ακόμη πιο περίπλοκη. Ως αποτέλεσμα, να διευκολύνονται τα υψηλά επίπεδα πραγματοποίησης απάτης που μπορεί να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στα έσοδά τους, συμπεριλαμβανομένων των καρτών SIM που “κλωνοποιούνται” και εν συνεχεία πωλούνται είτε την μη-εξουσιοδοτημένη εισαγωγή κυκλοφορίας σε ένα telco δίκτυο δίχως να χρησιμοποιείται η “παραδοσιακή” διαδρομή διασύνδεσης. Υπό αυτό το πρίσμα, η άμεση καταγραφή των συναλλαγών επικοινωνίας σε ένα blockchain με τρόπο απαλλαγμένο από τυχόν παραβιάσεις, θα έδινε οριστική λύση σε αμφότερα τα προβλήματα.

Σήμερα, οι εταιρείες εκκαθάρισης επιχειρήσεων πραγματοποιούν επικύρωση δεδομένων σε αρχεία δεδομένων roamer. Γιατί, λοιπόν, να μην χρησιμοποιηθεί ένα ιδιωτικό blockchain ως “μέσο” μεταξύ εταιρειών περιαγωγής όπου τα τιμολόγια παράγονται από “έξυπνες” συμβάσεις χρησιμοποιώντας τα δεδομένα κίνησης στο blockchain; Αυτό το mesh δίκτυο θα “βλέπει” τη συσκευή ενός χρήστη να “μετακινείται” μεταξύ διαφορετικών πηγών συνδεσιμότητας, ανάλογα με την υπάρχουσα διαθεσιμότητα. Ορισμένες από αυτές τις πηγές θα ανήκουν σε τηλεπικοινωνιακούς παρόχους, ενώ άλλες θα ανήκουν σε τρίτους και θα μισθώνονται από τους telcos. Όσο για τον ρόλο του blockchain; Θα καταγράφει τα ποικίλα σημεία παράδοσης μεταξύ των διαφόρων τύπων σημείων διασυνδεσιμότητας στο ίδιο το δίκτυο.


Μπορεί να υποστηρίξει την επόμενη γενιά συνδεσιμότητας;
Όμως, το blockchain θα μπορούσε να εκπληρώσει έναν ακόμη πιο θεμελιώδη ρόλο στον μελλοντικό κόσμο της αδιάλειπτης συνδεσιμότητας, τουλάχιστον για μια ευρεία σειρά συσκευών. Αρκετοί, μάλιστα, αναλυτές εκτιμούν πως θα μπορούσαν να υπάρξουν δυνατότητες για μια συνολική όσο και θεμελιώδη αλλαγή της βιομηχανίας τηλεπικοινωνιών, με βάση την οποία οι πάροχοι θα μπορούν ακόμη και να απαλλαγούν από το μεγαλύτερο μέρος της τεχνικής υποδομής τους.

Προφανώς θα πρέπει να υπάρχει κάποια πληρωμή στην περίπτωση κατά την οποία γίνεται χρήση άλλων δικτύων. Να υπάρχει λ.χ. ένα μοντέλο χονδρικής πώλησης με βάση το οποίο όταν χρησιμοποιείται κάποιο VLAN για σύνδεση στο internet, θα πρέπει να υπάρχει επιστροφή χρημάτων. Ωστόσο, με ποιο τρόπο δύναται να αποζημιωθούν οι ιδιοκτήτες δικτύων εάν υπάρχει ένα πλήθος σημείων πρόσβασης και επομένως ενδεχομένως το ίδιο πλήθος δυνητικών συνεργατών σε επίπεδο συναλλαγών θα πρέπει να πληρωθούν ώστε να δημιουργήσουν ένα αδιάλειπτο δίκτυο; Βέβαια, η παρακολούθηση αυτών των μικρο-συναλλαγών, καθώς οι χρήστες μεταπηδούν ανάμεσα σε μια σειρά από διαθέσιμα δίκτυα, θα είναι πολύ δαπανηρή αν δεν γίνει στο blockchain. Το τελευταίο θα είναι σε θέση να καταγράφει κάθε φορά σε ποιο σημείο συνδέεται σε έναν κόμβο σε αυτό το δίκτυο ένας χρήστης δικτύου, παρέχοντας σε όλα τα μέρη μια κοινή, επαληθευμένη λίστα συνδέσεων με δίκτυα, ώστε στη συνέχεια να προχωρήσει η σχετική χρέωση.

Για παράδειγμα, ένας χρήστης μπορεί να κινηθεί γρήγορα μεταξύ 5G και ιδιωτικού VLAN, ενώ ταυτόχρονα χρησιμοποιεί δεδομένα. Το blockchain θα καταγράφει πότε και για πόσο καιρό ο χρήστης χρησιμοποίησε το καθένα. Στη συνέχεια, ο ιδιοκτήτης VLAN θα μπορούσε να επιστραφεί από τον τηλεπικοινωνιακό πάροχο του πελάτη για τη χρήση του δικτύου του. Αναμφίβολα, κάθε πελάτης μπορεί να εγγραφεί στο δικό του blockchain λογαριασμό.

Με τον (επερχόμενο) μεγάλο αριθμό συσκευών IoT να αναμένεται να συνδεθούν με τα δίκτυα των telcos κατά τα αμέσως προσεχή χρόνια, μια ακόμη περίπτωση χρήσης είναι και η ασφαλής μεταφορά δεδομένων μεταξύ συσκευών IoT. Δεδομένου ότι κάθε συμμετέχων σε δίκτυο blockchain έχει πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με άλλους κόμβους, οι συσκευές IoT που είναι συνδεδεμένες μέσω blockchain θα είναι σε θέση να αναγνωρίζουν και να επικυρώνονται μεταξύ τους χωρίς την ανάγκη κεντρικών brokers ή πιστοποίησης, επιτρέποντας τη μεταφορά δεδομένων μεταξύ συσκευών IoT. Για παράδειγμα, ο μηχανολογικός εξοπλισμός ενός “έξυπνου” εργοστασίου θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ένα blockchain προκειμένου να στείλει πληροφορίες σε άλλες μηχανές, κατευθύνοντας τις σχετικές διαδικασίες παραγωγής, περιορίζοντας την ανάγκη παρέμβασης από το εργατικό δυναμικό. Αυτό θα κάνει τα δίκτυα Διασύνδεσης Διαδικτύου εξαιρετικά επεκτάσιμα χωρίς να χρειάζεται να εγκατασταθούν πρόσθετοι πόροι για τη διαχείριση του ελέγχου ταυτότητας των νέων συσκευών.

Τι λένε και τι σκέφτονται οι telcos
Λαμβάνοντας υπόψη τις προηγμένες δυνατότητες ορισμένων από αυτές τις εφαρμογές, οι telcos έχουν διατηρήσει σιωπηρή στάση μέχρι στιγμής αναφορικά με το τι πρόκειται να κάνουν με το blockchain. Θεωρείται, απλά, δεδομένο πως το σύνολο -σχεδόν- των τηλεπικοινωνιακών παρόχων εξετάζουν την ενεργή ενσωμάτωση των blockchain εφαρμογών στην καθημερινή λειτουργία τους. Μάλιστα, ήδη λ.χ. στην Γερμανία ένας τηλεπικοινωνιακός πάροχος βρίσκεται στο στάδιο της ανάπτυξης μιας λύσης identity as a service που θα στηρίζεται σε blockchain. Στις ΗΠΑ, ο τηλεπικοινωνιακός κολοσσός Sprint συνεργάζεται “στενά” με την SoftBank και την startup εταιρεία TBCASoft για την κατασκευή λύσεων βασισμένων σε blockchain που θα απευθύνονται στους telcos.

Απώτερος στόχος της προαναφερθείσας συνεργασίας; Η οικοδόμηση μιας πλατφόρμας πολλαπλών παρόχων για υπηρεσίες που περιλαμβάνουν εξασφαλισμένη εκκαθάριση και διακανονισμό, προσωπική πιστοποίηση ταυτότητας, εφαρμογές διασύνδεσης IoT κ.ο.κ. Εξάλλου, οι δυνατότητες που διερευνώνται σήμερα περιλαμβάνουν τις εξελισσόμενες αλληλεπιδράσεις μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών αναφορικά με τον αξιόπιστο έλεγχο ταυτότητας, τις αδιάλειπτες συναλλαγές, καθώς επίσης και τη μείωση της τριβής σε ολόκληρο το mobile οικοσύστημα. Βασικός σκοπός είναι η δημιουργία ενός inter-carrier οικοσυστήματος. Βέβαια, από την πλευρά τους οι telcos έχουν να ξεπεράσουν ορισμένους –τουλάχιστον- γραφειοκρατικούς “σκοπέλους”, όπως λ.χ. τα προβλήματα των (ξεπερασμένων, είναι η αλήθεια) legacy πληροφοριακών συστημάτων πριν καν το blockchain γίνει απτή πραγματικότητα.

Αναμφίβολα, η μετάβαση από μια κεντρική σε μια αποκεντρωμένη προσέγγιση θα έχει υψηλό κόστος μεταγωγής και αλλαγή νοοτροπίας. Ωστόσο, το πλήθος των αιτήσεων υποδηλώνει ότι αναπόφευκτα θα δούμε το blockchain που χρησιμοποιείται από τους telcos με κάποια μορφή στο κοντινό μέλλον. Κι αυτό, καθώς ακόμη η τεχνολογία blockchain βρίσκεται στα… σπάργανα.