Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα έχουν γίνει σημαντικά βήματα για την εισαγωγή των τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) στην υγειονομική περίθαλψη (βλ. ηλεκτρονική συνταγογράφηση).

Παρόλα αυτά η χρήση των εργαλείων αυτών με δομημένο τρόπο δεν έχει αποτελέσει ακόμα στρατηγικό στόχο του Υπουργείου Υγείας. Σήμερα στα περισσότερα -αν όχι σε όλα τα νοσοκομεία- υπάρχουν πληροφοριακές υποδομές που, ωστόσο, αδυνατούν να λειτουργήσουν προς όφελος του πολίτη, περιοριζόμενες περισσότερο στη μηχανογράφηση υφιστάμενων διαδικασιών με μικρά ορατά αποτελέσματα.

Αυτό ακριβώς είναι το σημείο όπου η διαλειτουργικότητα των πληροφοριακών συστημάτων θα μπορούσε να προσφέρει πολλά. Εκ της φύσεως τους τα ιατρικά δεδομένα είναι κατανεμημένα και παράγονται και τηρούνται δια νόμου στα σημεία παροχής υπηρεσιών υγείας. Κατά συνέπεια η πίστη ότι όλα τα δεδομένα ενός πολίτη μπορούν να συγκεντρωθούν σε ένα και μόνο σημείο και σε μια κεντρική πληροφοριακή υποδομή είναι ουτοπία.

Η διαλειτουργικότητα επιτρέπει στα πληροφοριακά συστήματα να ανταλλάσσουν κλινικά χρήσιμες ιατρικές πληροφορίες μεταξύ των επαγγελματιών υγείας με σκοπό τη θεραπεία των ασθενών τους. Είναι αυτό πραγματικά εφικτό; Από τεχνολογικής πλευράς αυτό είναι απολύτως εφικτό. Τι μας λείπει τότε;

Αυτό που πρέπει να γίνει και αποτελεί το μέλλον στην Ελλάδα, στην Ευρώπη αλλά και παγκοσμίως είναι η δημιουργία εθνικών στρατηγικών στόχων για την ηλεκτρονική υγεία, οι οποίοι θα προωθούν τη διαλειτουργικότητα σε όλες τις εκφάνσεις της: τεχνική (βάσει των διεθνών προτύπων), σημασιολογική (βάσει διεθνών κωδικοποιήσεων), οργανωσιακή (που θα προωθεί την αναδιοργάνωση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό σε οργανωτικό επίπεδο) και, τέλος, τη θεσμική θωράκιση της διαλειτουργικότητας στην υγεία, με τη δημιουργία ενός νομοθετήματος για την ηλεκτρονική υγεία, το οποίο θα θέσει τις στρατηγικές προτεραιότητες και τα εργαλεία ηλεκτρονικής διακυβέρνησης.

Η ηλεκτρονική υγεία και η διαλειτουργικότητα θα γίνουν πράξη μόνο όταν τα θέματα αυτά θα αποτελέσουν πρώτη προτεραιότητα του Υπουργείου Υγείας (διαχρονικά και διακομματικά). Από τεχνικής πλευράς δεν χρειάζεται να ανακαλυφθεί ο τροχός, καθώς υπάρχουν εδώ και 20 και πλέον έτη τα προφίλ ολοκλήρωσης του ανεξάρτητου οργανισμού ΙΗΕ (www.ihe.net), ενώ ο οργανισμός HL7 (www.hl7.org) έχει πρόσφατα εισάγει το νέο πρότυπο HL7 FHIR (http://www.fhir.org/) το οποίο θα επιτρέψει νέες διαδρομές στην υγεία, που βάζουν τον ασθενή στο επίκεντρο.

Εν κατακλείδι, το μέλλον της διαλειτουργικότητας στην Ελλάδα περνά από τις αποφάσεις της Πολιτείας, η οποία θα θέσει ως πρωτεύον στρατηγικό στόχο την ηλεκτρονική υγεία για τα επόμενα χρόνια, επιτρέποντας στις μονάδες υγείας του δημόσιου αλλά του ιδιωτικού τομέα να συλλειτουργούν ηλεκτρονικά προς όφελος των πολιτών. Η διαλειτουργικότητα των πληροφοριακών συστημάτων στην υγεία θα επιτρέψει: την παροχή υπηρεσιών κατευθείαν στον πολίτη, τη μετατροπή του συστήματος υγείας από ένα σύστημα θεραπείας σε ένα σύστημα πρόληψης υγείας και τέλος την επιτελική παρουσία της Πολιτείας με την παροχή θεσμικής κάλυψης.

Το Υπουργείο Υγείας έχει πάρει τα μηνύματα και τις προσδοκίες όλων, το στοίχημα ωστόσο είναι, πέραν των κομματικών όποιων προγραμμάτων και λοιπών καλών προθέσεων, να συμφωνήσουμε ότι η διαλειτουργικότητα και η τυποποίηση είναι μια εθνική ανάγκη στην οποία πρέπει όλοι να συνταχθούμε σήμερα. Μπορούμε;