Κάθε μήνα, πρόσωπα της επικαιρότητας αποκρίνονται σε 7 «προκλήσεις» που τους δίνει το Netweek, με κύριο άξονα την τεχνολογία και όχι μόνο… Σ’ αυτό το τεύχος, με αφορμή τη συμμετοχή του ως ομιλητή στο πρόσφατο συνέδριο Blockchain in Supply Chain, καλεσμένος μας είναι ο Δρ. Περικλής Θηβαίος, ιδρυτικό στέλεχος της συμβουλευτικής εταιρίας True North Partners, που εδρεύει στο Λονδίνο και ασχολείται με θέματα οικονομικής ανάλυσης, εποπτείας και τραπεζικής τεχνολογίας.

Δεινόν το καινοτομείν;
Η καινοτομία είναι δυστυχώς ο λάθος στόχος! Πολλές φορές βρίσκω νεοφυείς επιχειρήσεις που προσπαθούν να αναπτύξουν εντυπωσιακές ιδέες, χωρίς τον απαραίτητο οικονομικό και επιχειρηματικό σχεδιασμό. Αναφέρομαι συχνά στην «κενοτομία» ως τον «κακό δαίμονα» της καινοτομίας…

Δεινότερον το επιχειρείν;
Το επιχειρείν είναι πράγματι το πιο σημαντικό κομμάτι της καινοτομίας. Μια καλή ιδέα πρέπει να μεταφράζεται σε ένα επιχειρηματικό μοντέλο το οποίο είναι βιώσιμο και κλιμακούμενο. Δυστυχώς, η εμπειρία μου είναι ότι το επιχειρείν στην Ελλάδα είναι πολύ δυσκολότερο από ό,τι σε πολλές χώρες του εξωτερικού, λόγω του δαιδαλώδους συστήματος και -περισσότερο- των συνεχώς μεταβαλλόμενων φορολογικών και ρυθμιστικών κανόνων.

Η καινοτομία προέρχεται από τον πειραματισμό και την ασάφεια – δεν μπορώ να φανταστώ τον Bill Hewlett και τον David Packard να στήνουν το γκαράζ τους στην Ελλάδα χωρίς ΑΦΜ, προπληρωμή φόρου, φόρο επιχειρηματικότητας και φορολόγηση από το πρώτο ευρώ. Θέλει, φυσικά, πολύ τόλμη -και είμαστε σε δεινή οικονομική κατάσταση- για να θρέψουμε ένα περιβάλλον δημιουργικής ανατροπής, αλλά δυο γειτονικές μας χώρες φαίνεται πως το έχουν εφαρμόσει με αρκετή επιτυχία…

Brain drain
Έφυγα από την Ελλάδα στα 17 μου και αποφάσισα να επιστρέψω 18 χρόνια αργότερα. Ο εθνικός μας στόχος δεν πρέπει να είναι η αποφυγή του brain drain, αλλά το brain gain. Αν προσελκύσουμε περισσότερα μυαλά απ’ όσα χάνουμε, το brain drain καθίσταται ελάσσονος σημασίας. Πρέπει συνεπώς να δώσουμε τα κατάλληλα ερεθίσματα ώστε, όχι μόνο να επιστρέψουν κάποιοι από τους συμπολίτες μας που μάζεψαν εργασιακές και οργανωτικές εμπειρίες στο εξωτερικό, αλλά πολύ περισσότερο ευφυείς και επιχειρηματικά σκεπτόμενοι άνθρωποι οι οποίοι θα επιλέξουν την Ελλάδα ως έναν πολλά υποσχόμενο προορισμό και όχι ως τη χώρα του νόστου.

4η Βιομηχανική Επανάσταση
Να πω την αλήθεια, δεν μου αρέσει να χρησιμοποιώ εκφράσεις-πομφόλυγες, που εντυπωσιάζουν, αλλά στερούνται πρακτικής σημασίας. Από πλευράς εθνικής στρατηγικής, πρέπει να συνδυάσουμε τις όποιες νέες τεχνολογίες με το οικονομικό και παραγωγικό υπόβαθρο της χώρας μας. Φυσικά, κάτι τέτοιο απαιτεί κυρίως κοινωνικές αλλαγές και αλλαγές νοοτροπίας, που είναι πολύ πιο δύσκολες από την αναπροσαρμογή και τη σταθερότητα του ρυθμιστικού πλαισίου. Επίσης, πρέπει να τονίσω ότι οι οποίες αλλαγές δεν έρχονται χωρίς αρνητικές επιπτώσεις… Η ελληνική οικονομία εξακολουθεί να βασίζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στις υπερβολικά μικρές επιχειρήσεις, ένα μοντέλο το οποίο -παρά τα πολλά πλεονεκτήματά του- είναι λιγότερο ικανό να ανταποκριθεί στις τεχνολογικές και οικονομικές αλλαγές, που σέρνουν το χορό του μέλλοντος.

Τεχνητή Νοημοσύνη
Πάλι ξεκινώ με θέματα ορισμών: Ο τίτλος Τεχνητή Νοημοσύνη χρησιμοποιείται ευρέως και συχνά περιλαμβάνει εργαλεία και μεθόδους που υπάρχουν στη διάθεσή μας από πολλές δεκαετίες, απλά αναβαπτίστηκαν για να γίνουν πιο ‘ευάκουστες’. Φυσικά, δεν ισχυρίζομαι ότι δεν υπάρχει σημαντική τεχνολογική και μεθοδολογική πρόοδος, αλλά ότι πρέπει να αποφεύγουμε το θέλγητρο τού ενθουσιασμού και την άνεση των κοινότυπων εκφράσεων. Αλλαγές θα έλθουν πολλές, όπως έγινε και με τη λεγόμενη 3η Βιομηχανική Επανάσταση.

Δανειζόμενος από τη δαρβινική ορολογία, αυτοί που θα επιβιώσουν είναι (μεταφορικά, ελπίζω) οι πιο ευέλικτοι. Πρακτικά, αυτό απαιτεί αλλαγές σε θέματα εκπαίδευσης (όχι μόνο της επίσημης εκπαίδευσης, μέσω των σχολείων και των πανεπιστημίων, αλλά και της επικρατούσας νοοτροπίας), αναγνώριση των προβλημάτων που θα εμφανιστούν και προσαρμογή στις νέες πραγματικότητες τις οποίες (είτε μας αρέσει, είτε όχι) δεν μπορούμε να τις ελέγξουμε ως άτομα, κοινωνίες ή κράτος.

Το μέλλον αόρατο;
Το μέλλον ήταν ανέκαθεν αόρατο! Το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι προβλέψεις (οι περισσότερες από τις οποίες, έτσι κι αλλιώς, θα αποδειχθούν λανθασμένες) και να προετοιμαστούμε για τα πιθανά σενάρια. Επίσης, αν και δεν μπορούμε να ελέγξουμε πολλές από τις αλλαγές που επέρχονται, τουλάχιστον μπορούμε να θέσουμε σταθερές κατευθύνσεις και στόχους. Μου αρέσει πολύ η εικόνα του μυρμηγκιού, που θέλει να καταλήξει στη φωλιά του. Δεν το απασχολεί πόσα εμπόδια βρίσκονται στο δρόμο του – εφόσον γνωρίζει τον στόχο, τον επιδιώκει με συνεχείς αναθεωρήσεις τακτικής.

Δε χρειάζονται ευχές, «συν αθηνά και χείρα κίνει». Ας προσπαθήσουμε όλοι μας, ιδιώτες και κράτος, ευπατρίδες και τυχοδιώκτες, να φέρουμε τις αλλαγές που χρειάζονται, ώστε να μην αναζητούμε εθνική υπερηφάνεια σε περασμένα μεγαλεία.

Ζούμε σε μια πανέμορφη χώρα με καταπληκτικούς ανθρώπους, αλλά δεν είμαστε το μόνο «οικόπεδο» (όπως θέλουμε να λέμε) που έχει προικιστεί μ’ αυτά. Θα είμαι ακόμα πιο υπερήφανος όταν δεν ξεχωρίζουμε λόγω όσων πέτυχαν οι πρόγονοί μας και όσων μας δώρισε η φύση, αλλά από τις πράξεις μας και -κυρίως- τα αποτελέσματά τους.

    Ο Dr. Περικλής Θηβαίος (CFA, FRM) είναι διδάκτωρ του Πανεπιστημίου ΙΕ της Μαδρίτης και απόφοιτος του London School of Economics. Ως ιδρυτικό στέλεχος της συμβουλευτικής εταιρίας True North Partners, που εδρεύει στο Λονδίνο, έχει ασχοληθεί με θέματα οικονομικής ανάλυσης, εποπτείας και τραπεζικής τεχνολογίας στο Λονδίνο, τη Νέα Υόρκη, το Τορόντο, και το Γιοχάνεσμπουργκ (πόλεις στις οποίες έζησε επί συνολικά 18 χρόνια). Διατέλεσε λέκτορας σε θέματα Χρηματοοικονομικού Κινδύνου στο Τμήμα Εφαρμοσμένων Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Witwatersrand και συνεχίζει να δίνει διαλέξεις σε διάφορα πανεπιστήμια και διεθνή συνέδρια. Παράλληλα, υποστηρίζει νεοφυείς επιχειρήσεις σε επιταχυντές, αρθρογραφεί για χρηματοοικονομικά έντυπα και «τρέχει» μια εντελώς μη-τεχνολογική επιχείρηση, στην Πελοπόννησο.