Μακροχρόνια έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, με επιστημονικό υπεύθυνο τον καθ. Γεώργιο Ι. Δουκίδη, κατέγραψε τα χαρακτηριστικά 100 περίπου ελληνικών εταιρειών που εμπλέκονται σε πρωτοβουλίες ψηφιακού μετασχηματισμού.

Τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας έχουν ως εξής:
1. Μεγάλες εταιρείες. Σχεδόν 2 στις 3 ελληνικές εταιρείες που εμπλέκονται σε έργα ψηφιακού μετασχηματισμού είναι μεγάλες (πάνω από 250 άτομα προσωπικό και 50 εκατ. ευρώ κύκλο εργασιών) και αποτελούν ηγέτιδες δυνάμεις στον κλάδο τους, 6 στις 10 έχουν πάνω από 15 έτη λειτουργίας, 7 στις 10 έχουν έντονη εξωστρεφή δραστηριότητα, 5 στις 10 αξιοποιούν ουσιαστικά το ηλεκτρονικό εμπόριο και διαθέτουν αναβαθμισμένες Διευθύνσεις Πληροφορικής (με το 50% των CIOs να συμμετέχει στη διοικητική ομάδα), ενώ 2 στις 10 διαθέτουν ήδη οργανωμένο τμήμα/ομάδα ψηφιακού μετασχηματισμού.

2. Εστίαση στους πελάτες. Στις τρεις διαστάσεις του ψηφιακού μετασχηματισμού (εμπειρία πελατών, επιχειρηματικές διαδικασίες, επιχειρηματικό μοντέλο) οι εταιρείες επικεντρώνονται σε μεγάλο βαθμό στον μετασχηματισμό της εμπειρίας πελατών και συγκεκριμένα στα πρώτα επίπεδα της «κατανόησης του πελάτη και της συμπεριφοράς του», τον «αυτοματισμό και εκσυγχρονισμό της διαδικασίας πώλησης» και την «αναβάθμιση της εμπειρίας του πελάτη στα σημεία επαφής».

Στο θέμα των επιχειρηματικών διαδικασιών γίνονται επίσης κάποιες πρώτες οργανωμένες προσπάθειες με έμφαση στην «ψηφιοποίηση (και όχι αναδιοργάνωση) των διαδικασιών», την «υποβοήθηση (και όχι αναβάθμιση) της εργασίας των στελεχών» και την «διοίκηση μέσω επιχειρηματικών επιδόσεων», αξιοποιώντας αρχικά μοντέλα business analytics.

3. Σε αρχικό στάδιο ακόμα… Παρά το μέγεθος και οργανωσιακή ετοιμότητα σε θέματα Πληροφορικής οι συγκεκριμένες ελληνικές εταιρείες βρίσκονται στα αρχικά στάδια της ψηφιακής ετοιμότητας, αφού μόνο 6 στις10 έχουν ξεκάθαρο πλάνο ψηφιακής στρατηγικής που σε κάποιες περιπτώσεις σχετίζεται με την επιχειρηματική στρατηγική, 1 στις 3 έχουν σχεδιάσει πολύ πρόσφατα (δηλαδή τα τελευταία δυο χρόνια) αυτή τη στρατηγική, ενώ μόλις 1 στις 3 μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει ήδη περάσει από τα πολύ αρχικά στάδια του ψηφιακού μετασχηματισμού.

Παρά το ότι 8 στις 10 αναμένουν σημαντικές «ψηφιακές» αλλαγές και ανακατατάξεις στον κλάδο λόγω αυτού του φαινομένου, μόνο 1 στις 2 προετοιμάζονται επαρκώς για την αντιμετώπιση των επερχόμενων κλαδικών ψηφιακών αλλαγών. Επίσης μόνο 2/10 χρησιμοποιεί σχετικές μεθοδολογίες σχεδίασης και ανάπτυξης πληροφοριακών συστημάτων και διαχείρισης αλλαγών όπως design thinking, agile, lean κλπ.

4. Συστήματα. Πέρα από τα γνωστά ERP συστήματα που τα αξιοποιούν πλήρως σε όλες τις λειτουργίες τους, οι εταιρείες δίνουν έμφαση στα CRM (Customer Relationship Management) συστήματα όταν επικεντρώνονται σε καταναλωτές και στα SCM (Supply Chain Management) συστήματα όταν έχουν βιομηχανικές μονάδες ή ανήκουν στους κλάδους του χονδρεμπορίου.

Σε δεύτερο επίπεδο, από τις αναδυόμενες ψηφιακές τεχνολογίες δίνουν έμφαση στις κινητές εφαρμογές με επικέντρωση στο πωλήσεις/μάρκετιγκ, αλλά και στην άμεση ενημέρωση και συνεργασία μεταξύ εργαζομένων, καθώς και στα κοινωνικά δίκτυα για αυτές που έχουν B2C πελατοκεντρική στρατηγική.

Δευτερευόντως, επικεντρώνονται στα Business Analytics/Big Data για την καταγραφή και αξιοποίηση των κρίσιμων δεικτών απόδοσης (KPIs), καθώς και στις υποδομές/πρακτικές για cloud υπηρεσίες και ψηφιακή ασφάλεια. Μελλοντικά, καθώς οι κορυφαίες εταιρείες θα προχωρούν σε προχωρημένα στάδια ψηφιακής ωριμότητας, σημαντικό ρόλο θα παίξουν οι τεχνολογίες IoT, τεχνητής νοημοσύνης και blockchain.

5. Προβλήματα. Τα προβλήματα είναι ποικίλα. Στην πρώτη θέση είναι η ανάπτυξη αλλά και εύρεση ανθρώπινου δυναμικού με τις αναγκαίες ψηφιακές δεξιότητες είτε σε τεχνικό επίπεδο (προγραμματιστές, τεχνικοί ασφάλειας, αναλυτές δεδομένων κλπ) ή στους χρήστες σε όλα τα τμήματα αλλά και στα διευθυντικά στελέχη που θα τρέξουν τα έργα ψηφιακού μετασχηματισμού.

Στη δεύτερη θέση αναφέρονται ενδοεταιρικά ζητήματα/προβλήματα που αφορούν την έγκριση των αναγκαίων υψηλών τεχνολογικών επενδύσεων, την αναβάθμιση της Διεύθυνσης Πληροφορικής, του ρόλου του νέου τμήματος ψηφιακού μετασχηματισμού και του υπευθύνου του. Η ασφάλεια δεδομένων βρίσκεται υψηλά στην ατζέντα γιατί ως ένας σημαντικός πόρος στον ψηφιακό μετασχηματισμό θα πρέπει να τον διαχειρίζονται οι εταιρείες με σοβαρότητα και πιστοποιημένες τεχνικές.

6. Προτεραιότητες. Στις προτεραιότητες για την επιτυχή υλοποίηση του ψηφιακού μετασχηματισμού ξεχωρίζουν οι στρατηγικές συνεργασίες με εταιρείες για ολοκληρωμένες υπηρεσίες/υποδομές, αλλά και στην τεχνογνωσία που πρέπει να έχουν οι εταιρείες αυτές σε θέματα αλλαγών, αναδιοργάνωσης κλπ. Η δεύτερη προτεραιότητα αφορά την ενεργή εμπλοκή του top-management για την αναγκαία ενεργοποίηση όλου του οργανισμού, αλλά και η απόδοση της σχετικής προτεραιότητας στις επενδύσεις, προσλήψεις κλπ, όπως και στη σύνδεση των ψηφιακών πρωτοβουλιών με απτά επιχειρηματικά αποτελέσματα.

Υψηλά στις προτεραιότητες περιλαμβάνονται, ακόμα, η ανάπτυξη/πρόσληψη εργαζομένων με ψηφιακές δεξιότητες, αλλά και η αναβάθμιση της Διεύθυνσης Πληροφορικής για να τρέξει έργα/πρωτοβουλίες που αφορούν την αναδιοργάνωση σημαντικών διαδικασιών, την προσφορά νέων πελατοκεντρικών υπηρεσιών και πιθανόν τη σταδιακή αλλαγή του επιχειρηματικού μοντέλου.

Τα στοιχεία βασίζονται στην έρευνα του Εργαστηρίου ELTRUN για καταγραφή και ανάλυση 40 μελετών περίπτωσης ψηφιακού μετασχηματισμού ελληνικών εταιρειών και στην εμπειρική έρευνα με 60 CIOs του Ι. Αδαμόπουλου στο πλαίσιο της διπλωματικής του εργασίας στο MBA Πρόγραμμα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.